کاهش قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در بورس‌کالا به افت نرخ در بازار داخلی انجامید آن هم در شرایطی که حجم معاملات پلیمرها در بورس‌کالا تغییر محسوسی را ثبت نکرد. بازار به تداوم افت قیمت‌ها بدبین است و این بدبینی را می‌توان به وضوح در رفتار معامله‌گران تشخیص داد. ترس از تداوم افت قیمت‌ها درحالی خودنمایی می‌کند که قیمت دلار نیمایی هم در روزها و هفته‌های اخیر یک روند نزولی مستمر را از خود نشان داده و ادامه این رفتار قیمتی هم چندان بعید نیست.
از سوی دیگر هفته آینده را باید زمانی برای تعطیلی یا شاید نیمه‌تعطیل بودن بازار به‌شمار آورد یعنی تقاضای واقعی روزهای آینده، احتمالا برای هفته جاری در بورس‌کالا به ثبت خواهد رسید. این درحالی است که بازار به‌شدت منتظر اجرایی شدن فروش‌های اعتباری است و با توجه به تجربیات سایر بازارها، آغاز معاملات اعتباری از طرف یک عرضه‌کننده، به گسترش آن در بازار و افزایش تعداد عرضه‌کنندگان و رشد عرضه‌های سلف منجر خواهد شد، اما باید تا زمان آغاز رسمی معاملات اعتباری در بورس‌کالا منتظر بود. البته هم‌اکنون زمان ایده‌آلی برای معاملات طولانی‌مدت کشف پریمیوم از سمت خریداران بزرگ است یعنی می‌توان در این روزهای سخت با گسترش ابزارهای معاملاتی، راهکارهای جدیدی را برای امنیت دورنمای تامین مواد اولیه به‌کار گرفت.
کاهش قیمت به کمترین حد در ۶ ماه اخیر
شاخص قیمت پلیمرهای «دنیای‌اقتصاد» در هفته گذشته با افت ۸۶/ ۲ درصدی روبه‌رو شد که بزرگ‌ترین کاهش نرخ هفتگی این شاخص از هفته منتهی به ۲۳ خردادماه تاکنون بود. این افت موجب شد تا شاخص قیمت پلیمرهای «دنیای‌اقتصاد» به ۱۰ هزار و ۴۹ تومان برسد که کمترین رقم ثبت شده در ۶ ماه اخیر است. دلیل اصلی این افت نرخ را باید در کاهش ۷۴/ ۱ درصدی قیمت دلارنیمایی در نرخ‌های پایه محصولات پتروشیمیایی به همراه افت قیمت‌های جهانی جست‌وجو کرد. کاهش هفته پیش متوسط قیمت دلار نیمایی هم بزرگ‌ترین افت نرخ از ۲۳ خردادماه تاکنون بوده است. روند نزولی شاخص قیمت پلیمرهای «دنیای‌اقتصاد» هم‌اکنون در کمترین سطح از هفته منتهی به ۹ اسفندماه سال گذشته تاکنون بوده است و هیچ بعید نیست که این روند قیمتی باز هم کاهش داشته باشد.
شاید شاخص قیمت پلیمرهای «دنیای‌اقتصاد» را بتوان فراگیرترین داده آماری این روزهای بازار داخلی پلیمرها در کشور به‌شمار آورد و به کمک این شاخص می‌توان به صراحت از وضعیت نامتعادل قیمتی در این بازار سخن گفت. نمودار شاخص قیمت پلیمرهای «دنیای‌اقتصاد» به وضوح نشان می‌دهد که شتاب افت قیمت این مواد اولیه شدیدتر از افت قیمت دلار نیمایی است که به معنی افت قیمت‌های جهانی و البته کاهش جذابیت خرید در بازار داخلی و بورس‌کالاست. این موارد که در نمودار مشاهده می‌شود به وضوح در بازار داخلی هم درحال خود نمایی است و این شاخص‌نویسی تنها واقعیت‌های بازار را برای فعالان این بازار شفاف‌تر ترسیم کرده است اگرچه توجه چندانی به آن نمی‌شود. این نکته که شتاب افت قیمت‌ها شدیدتر از هفته‌های قبل است را باید یک سیگنال واقعی و البته نگران‌کننده به‌شمار آورد.
نگرانی؛ بیشتر از آن جهت است که با کاهش قیمت‌ها، سیگنال قدرتمندی از رشد تقاضا را شاهد نیستیم و حجم معاملات به نظر در کف بنیادین خود قرار دارد. وقتی کاهش نرخ با رشد معاملات همراه نمی‌شود به معنی رکودی است که ترس از عمیق‌تر شدن دارد آن‌هم در شرایطی که خوش‌بینی‌های پیشین هم نمود عینی در بازار نداشته است. این روند بیش از همه در فاز روانی آن اثرگذار است و پتانسیل‌های خرید را به‌شدت محدود می‌کند. وقتی افراد مختلف گمان کنند این روند نزولی باز هم ادامه خواهد یافت دیگر دلیلی برای خرید کافی از بورس‌کالا وجود ندارد. البته در مورد دورنمای قیمت‌ها نیز اظهارنظر بسیار سخت است آن هم در شرایطی که درخصوص قیمت‌ها همه چیز به نرخ‌های پایه اعلامی در بورس‌کالا باز می‌گردد. قیمت دلار نیمایی در مسیر نزولی است و از هفته گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش، این مسیر نزولی ادامه داشته است و تداوم این شرایط به معنی اعلام کاهشی نرخ دلار نیمایی در محاسبات قیمت‌های پایه در بورس‌کالا است. در بازارهای جهانی هنوز روند کاهشی قیمت‌ها به‌صورت پراکنده ادامه دارد، ولی جرقه‌هایی در اواخر هفته از رشد قیمت برخی کالاها به ثبت رسیده است. این شرایط هم اجازه اظهارنظر قطعی در مورد گریدهای پتروشیمی را نمی‌دهد. از سوی دیگر اگر قیمت دلار آزاد امروز و فردا باز هم نزولی باشد، قیمت دلار نیمایی هم تمایل بیشتری به افت نرخ پیدا خواهد کرد اگرچه نرخ‌های فعلی هم به نسبت هفته قبل کاهشی است. البته هنوز نمی‌توان گفت که روزهای اخیر و در آینده کوتاه‌مدت قیمت دلار آزاد چقدر نوسان داشته و در مقایسه با دلار نیمایی کاهش نرخ بیشتری خواهد داشت یا کمتر. در کل اگر نوسان قیمت دلار آزاد شدیدتر از افت قیمت دلار نیمایی باشد به معنی یک سیگنال مقاومتی جدید در برابر خرید مواد اولیه است و همچنین در بازارهای صادراتی هم یک سرعت‌گیر جدید به‌شمار می‌رود.
عدم تغییر جدی حجم معاملات پلیمرها
تغییر حجم معامله پلیمرها در بورس‌کالا در هفته گذشته ناچیز بود و باز هم رقمی بالاتر از ۴۰ هزار تن مورد معامله قرار گرفت البته در ۴ هفته اخیر تغییر خاصی در این بازار رخ نداده است. این رفتار نشان می‌دهد که واقعیت‌های بازار همین ارقام است و میزان تقاضای واقعی در بازار همین رقم ۴۰ هزار تن است که به وضوح رکود را در بازار نشان می‌دهد. البته از اواسط خردادماه سال‌جاری تاکنون تغییر بزرگی در بازار رخ نداده و حجم معاملات رفتاری نسبتا رفت و برگشتی را نشان داده است و پس از یک هفته رشد معاملات، هفته بعد باز هم یک عقبگرد را شاهد بوده‌ایم. این رفتار البته با کف معاملاتی ۴۰ هزار تن در هفته روبه رو بوده و شاید از این پس بتوان گفت که اوضاع احتمالا بدتر از این نخواهد شد. از سوی دیگر هفته آینده را باید زمانی برای نیمه تعطیل بودن بازار به‌شمار آورد و حتی می‌توان گفت که هفته آینده بازار به‌صورت واقعی بدون عملکرد خاصی خواهد بود. این یعنی تقاضای روزهای آینده باید برای هفته جاری به بازار وارد شود و یک تجمیع تقاضا را شاهد خواهیم بود شاید حجم تقاضا به این دلیل بهبود یابد. البته هفته گذشته از یک داده مثبت هم برخوردار بود و حجم معاملات ترکیبات شیمیایی به نزدیکی ۲۴ هزار و ۶۰۰ تن رسید که بالاترین رقم معامله شده در ۵ هفته اخیر است. این رشد معاملاتی در شرایطی که این بازار خاص در چند هفته اخیر در یک مسیر افزایشی نسبی قرار داشته است می‌تواند امید اندک دیگری را برای بهبود روزهای آینده و البته بعد از تعطیلات هفته آینده به همراه داشته باشد. انتظار برای آغاز فروش‌های اعتباری پلیمرها در بورس‌کالا ادامه دارد و شاید در این شرایط سخت بازار، بتوان از این رویکرد معاملاتی به‌عنوان اهرمی حمایتی برای افزایش حجم معاملات بهره برد.
