– بحث عدم استفاده از لوله‌های پلی پروپیلن برای استفاده در آب گرم مصرفی از کی آغاز شده و به کجا رسیده؟
در واقع این موضوع که ما از بهمن سال 96 در حال پیگیری آن هستیم از جایی شروع شد که پس از چاپ کتاب مقررات ملی با تعجب متوجه شدیم که لوله‌های پلی پروپیلن برای استفاده در آبگرم مصرفی به طور کلی از جدول مصالح استاندارد حذف شدهاند.
معمولاً در چاپ کتاب مقررات ملی روال بر این است که آخرین پیش نویس معمولاً حدود 6 ماه روی سایت دفتر تدوین قرار می گیرد و کارشناسان نظر میدهند و اگر نیاز به جلسه حضوری برای رفع ابهامات باشد، برگزار میشود که این اتفاق در مورد آخرین پیش نویس نیفتاد و گفته شد که پس از تهیه پیش نویس و پیش از چاپ کتاب طی جلسات داخلی که خودشان داشتند به این نتیجه رسیدند. خوب، طبیعی است که این نتیجه گیری براساس یک روال کارشناسی شده نبود.
به هر حال ما در ابتدا مکاتباتی را با خود دفتر تدوین شروع کردیم و پرسیدیم بر مبنای چه اصول استاندارد فنی این اتفاق افتاده؟ چون منابع مقررات ملی معمولاً بر اساس استانداردهای آمریکایی نظیر IPC و IBC است که حتی در آخرین ورژن‌ها چنین ممنوعیتی دیده نمیشود.
متاسفانه این دوستان اصلاً حاضر به برگزاری جلسه حضوری نشدند و ما نهایتاً مجبور شدیم به نهادهای نظارتی مراجعه کنیم. در ابتدا به دفتر شیمیایی و سلولزی وزارت صنایع که خانم نباتی سرپرست آن بودند مراجعه کردیم و ایشان جلسهای گذاشتند با حضور نمایندگانی از اداره استاندارد و چند نفر کارشناس از اساتید هیات علمی دانشگاهها، متاسفانه نمایندگان دفتر تدوین حضور پیدا نکردند، نهایتا صورتجلسهای تهیه شد و در اختیار وزیر مسکن قرار گرفت.
در گام بعد جلسهای توسط دفتر تدوین استاندارد سازمان ملی استاندارد با موضوع بررسی فنی استاندارد ملی و عدم تطابق با مقررات ملی ساختمان با درخواست دفتر تدوین مقررات ملی برگزار شد که علیرغم حضور تعداد زیادی از اعضای هیات علمی دانشگاهها و کارشناسان پژوهشگاه استاندارد متاسفانه باز هم نمایندگان دفتر تدوین حضور نیافتند .در نهایت صورتجلسه ای توسط دفتر تدوین و پژوهشگاه استاندارد تهیه و به ریاست سازمان ملی استاندارد ارسال شد و به عدم تطابق موارد موجود در استاندارد ملی 6314 و مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان اذعان گردید . در نهایت جلسه ای با هماهنگی مهندس مانی فر ریاست دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان در وزارت مسکن در این رابطه برگزار شد که در آن جلسه هم اعضای دفتر تدوین غایب بودند. این عدم حضور متوالی متاسفانه ما را به این نتیجه رساند که گویی این موضوع مرجع کارشناسی نداشته و قصدی هم وجود ندارد که آن را به طور منطقی مورد بحث کارشناسان و اهل فن قرار دهند.سرانجام پس از اعمال فشارهای متنوع و کمک و تلاش دفتر کنترل مقررات ملی ساختمان در وزارت مسکن یک اصلاحیه در دی ماه سال 98 صادر گردید که متاسفانه در آن اصلاحیه ، استفاده از لوله‌های پلی پروپیلن در مصرف آب گرم منوط به دو شرط غیر اجرایی شد: شرط اول این بود که استفاده از این لوله‌ها مستلزم داشتن گواهینامه فنی و نه استاندارد ملی است که این از نظر سلسله مراتب اجرا و نظارت قانونی دچار اشکال است، چرا که داشتن استاندارد ملی اجباری مقدم بر گواهینامه فنی است و طبیعتا دارا بودن گواهینامه فنی نمیتواند به عنوان ملاک عرضه یک محصول در بازار قرار گیرد. و همانطور که الان شاهد هستیم شرکت‌هایی که علاقمند به تولید محصول با شرایط بالاتر از سطح استاندارد ملی هستند سراغ گواهینامه‌هایی مانند گواهینامه فنی می روند که تعداد کثیری دارای این مدرک برای محصولات خود هستند .شرط دوم هم این بود که استفاده از این لوله‌ها را منوط کردند به این که ساختمان باید ترموستات حرارتی داشته باشد که اصولاً بحث از ترموستات ساختمانها در مرحله لوله کشی اصولاً بحثی غیر اجرایی و بی معناست.طبیعتاً ما این اصلاحیه را کاملا غیراجرایی دانستیم که نه تنها به حل موضوع کمک نمیکند بلکه ابهام را بیشتر میکند.از سوی دیگر با پیشرفت‌های اخیر که در مواد پلیپروپیلن در کشور صورت گرفته و نتایج آن در آزمایشگاه تاسیسات مرکز تحقیقات ساختمان موجود می باشد ، در حال حاضر این مواد نه تنها برای سیستم آب گرم مصرفی، بلکه جهت استفاده در سیستم‌های گرمایشی دمای بالا- موضوع مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان- هم که در کلاس بالاتری قرار میگیرند، قابل استفاده هستند.متاسفانه دوستان به هیچ کدام از این موارد اصلا توجهی نکرده و جلوی استفاده از تنها لولهای که در حوزه لوله‌های تاسیسات آب گرم ساختمان ، ماده اولیه اش در پتروشیمی‌های داخل کشور تولید میشود را گرفته و ما را در این حوزه دچار خود تحریمی کرده اند.
گویا مشکلاتی هم در رابطه با لوله‌های پلی اتیلن فاضلابی داشته اید؟
بله، در مبحث لوله‌های پلی اتیلن فاضلابی هم ما دچار مشکل مشابهی هستیم و با وجود اینکه این لوله‌ها جزو قدیمی ترین لوله‌های مورد مصرف در ساختمان‌های کشور بوده و در پروژه‌های خیلی قدیمی مثل شهرک اکباتان و بسیاری پروژه‌های دیگر به کار رفته‌اند، متاسفانه دفتر تدوین مقررات ملی استفاده از این لوله‌ها را در کاربردهای غیر مدفون قدغن کرده که در واقع به این معنی است که این لوله‌ها در ساختار فاضلاب ساختمان به کلی استفاده نشوند.
وقتی از علت این امر جویا شدهایم گفتند این مصالح باید کند سوز باشند و در این صورت قابل قبول هستند، در جواب این درخواست انجمن، کندسوز شدن لوله‌های پلی اتیلن را با مواد افزودنی مربوط در تولید امکان پذیر دانست و جهت اقدام برای آزمون کندسوز بودن متوجه شدیم که ازمونی که در متن مبحث شانزدهم مقررات ملی درخواست شده است در آزمایشگاه آتش مرکز تحقیقات قابل انجام نمی باشد و در عوض آزمونی معادل از طرف این آزمایشگاه پیشنهاد شده که بنابراین حل این موضوع این نیازمند اطلاعیهای است که دفتر تدوین مقررات ملی باید صادر کند و آزمایش موجود و قابل انجام در آزمایشگاه مرکز تحقیقات ساختمان را تأیید کند که ظاهرا این نامه بزودی تهیه و ارسال خواهد شد.
برای حل و فصل سریعتر این قبیل مشکلات در آینده چه پیشنهادی دارید؟
پیشنهاد ما نگاه کارشناسی به این موارد و حضور افراد مرتبط و آگاه در صنعت و انجمن‌های صنفی مربوط در جلسات تدوین مباحث مقررات ملی است؛ اما متاسفانه میبینیم که گاهی تدوین مباحث مقررات ملی دستخوش نگاه‌های سلیقه ای میشود . که امیدوارم این همفکری در آینده در تدوین مقررات ملی اتفاق بیفتد.این روالی است که در گذشته و در زمان روانشاد مهندس منصف وجود داشته است و ایشان گوش شنوایی جهت شنیدن نظرات مختلف را بر مبنای استاندارد و مکتوبات فنی داشتند .امید است در آینده به روال گذشته برگردیم و از ظرفیت کارشناسی موجود در کشور استفاده بهینه گردد.
