وقتی به آزمایش‌های لازم برای قطعات پلاستیکی پوشرنگ‌خورده فکر می‌کنید، چه چیزی به ذهنتان می‌رسد؟ احتمالا اولین چیزی که به ذهن می‌آید، تطابق رنگ است؛ رنگ باید با نمونه‌ی اصلی (master color chip) هماهنگ باشد. این کار را می‌توان با استفاده از یک دستگاه طیف‌سنج انجام داد. آزمایش چسبندگی نیز یکی دیگر از این موارد است؛ پوشرنگ باید به خوبی به کارپایه (substrate) بچسبد. برای این منظور تعدادی آزمون وجود دارد؛ از جمله آزمون پوست کنی Peel (ASTM D3359) و آزمون گل میخ کنی Pull-off (ASTM D4541). از طرفی ممکن است نیاز باشد ضخامت یا سختی پوشرنگ اندازه‌گیری شود. هم‌چنین ممکن است لازم باشد برخی از ویژگی‌های دوام پوشرنگ، مانند مقاومت در برابر سایش یا پرتو فرابنفش نیز بررسی شود.
اما آیا به ویژگی‌هایی مانند کرنش شکست یا استحکام ضربه هم فکر کرده‌اید؟ این ویژگی‌های پلاستیک می‌توانند تحت تاثیر پوشرنگ قرار بگیرند. اگر پوشرنگ به درستی با پلاستیک هم خوان نباشد، ممکن است خواص مکانیکی به شدت افت کند. انجام آزمون بهترین روش برای تعیین میزان تطابق (بین پوشرنگ و پلاستیک) است.
اصلا چرا پلاستیک‌ها را پوشرنگ می‌زنیم؟ بسپارهای قالب‌گیری‌‌شده‌‌ی رنگیِ زیادی وجود دارد و آمیزه‌سازان نیز دایما رنگ‌ها و جلوه های جدیدی را روی میز می‌گذارند. با این حال، هم‌چنان دلایل خوبی برای پوشرنگ زنی پلاستیک‌ها وجود دارد.
یکی از اصطلاحاتی که این روزها در کسب‌وکار بسیار استفاده می‌شود «سفارشی‌سازی انبوه (عمده)» است. این ایده به معنای آن است که محصولات به دست آمده از تولید انبوه می‌توانند مطابق با نیازها و خواسته‌های مشتریان شخصی‌سازی شوند. برای مثال، مشتری ممکن است بتواند رنگ محصولی را از میان رنگ های مختلف انتخاب کند که نشان‌دهنده‌ی شخصیت منحصر به فرد او باشد.
تولید طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها با دستگاه تزریق پلاستیک نیازمند پاک‌سازی مکرر دستگاه است؛ و این کار در صورتی که تعداد قطعات مورد نیاز در هر رنگ کم باشد، عملیاتی نیست. در چنین شرایطی، پوشرنگ زنی قطعه میتواند بهترین گزینه باشد.
یکی دیگر از دلایل پوشرنگ زنی پلاستیک‌ها، افزایش عمر قطعات در محیط‌های خارجی است. بسیاری از بسپارها تحت تاثیر پرتو فرابنفش نور خورشید قرار می‌گیرند و آسیب می‌بینند. اگرچه می‌توان پایدار‌کننده‌های فرابنفش را به بسپار اضافه کرد، اما پوشرنگ میتواند محافظت بیشتری ایجاد کند. هم‌چنین قطعات پلاستیکی ممکن است توسط مشتریان یا تعمیرکاران خدمات پس از فروش، برای شخصی‌سازی یا تعمیر پوشرنگ زده شوند.
در تمام این موارد قابل قبول نیست که پوشرنگ زنی استحکام مکانیکی پلاستیک را بکاهد. مشتریان ممکن است بخواهند محصولات را از بین طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها انتخاب کنند، اما قطعا محصولاتی را نمی‌خواهند که معیوب باشند یا ترک بخورند! به‌همین منظور درک تاثیر پوشرنگ بر پلاستیک‌ها کلید دستیابی به یک همخوانی خوب است.
تاثیر پوشرنگ بر پلاستیک‌ها
شرکت BRP عصر جدیدی در تولید موتورهای بیرونی قایق را با معرفی مدل Evinrude E-TEC G2 آغاز کرده است. این موتور دو زمانه با انژکتور مستقیم (با قدرت 200 تا 300 اسب بخار) نسبت به دیگر موتورها در کلاس خود از جمله موتور چهار زمانه، قدرتمندتر، کارآمدتر در مصرف سوخت است و گازهای گلخانه‌ای کمتری منتشر می‌کند. هم‌چنین این موتور دارای ضمانت پنج‌ساله‌ی مقاومت در برابر خوردگی است که میتواند بهترین گزینه در این صنعت باشد. اما آنچه واقعا در باره‌ی این موتورها مورد توجه قرار گرفته، تنوع رنگی این موتورها است. قایق‌داران می‌توانند با مراجعه به وب‌گاه chooseyouretec.com پوشش‌های پلاستیکی موتور را به صورت سفارشی و هماهنگ با قایق خود انتخاب کنند.
برخی از رنگ‌های سفارشی برای پوشش‌های پلاستیکی موتورهای جدید Evinrude با استفاده از پلاستیک‌های رنگی قالب‌گیری شده تولید شده‌اند، در‌حالی‌که برخی دیگر با پوشرنگ‌زنی ساخته شده‌اند. از آنجا که BRP قصد دارد استاندارد جدیدی برای دوام در صنعت موتور قایق تعیین کند، لازم است دوام پوشرنگ ها برابر با روکش‌های قالب‌گیری شده‌ی رنگی باشد. این امر نیازمند درک تاثیر پوشرنگ بر پلاستیک‌های استفاده‌شده است.
(ادامه دارد …)
مهندس صادق معمر
