عدم رعایت کف عرضه از سوی پتروشیمی‌ها، انجام معاملات به صورت سلف و بی‌ثباتی در قیمت‌گذاری مواد اولیه پلیمری همواره از موضوعات مورد انتقاد بخش خصوصی بوده است. بعضا عدم رعایت کف عرضه در بعضی گروه‌ها التهاباتی در بازار ایجاد میکند که فرضیه مهندسی عرضه را بیشتر از پیش قوت می‌بخشد. از سوی دیگر ساز وکار عرضه تلفیقی هم به مهندسی کف عرضه اضافه شده و نتیجه چنین وضعیتی فشار حداکثری بر صنایع است که به دنبال این التهابات چشم‌اندازشان برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در بازار اقتصاد همواره در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد.
روابط عمومی انجمن ملی صنایع پلیمر برای روشن شدن ابعاد این ماجرا به گفت و گو با مهندس سعید زمان‌زاده، رییس کمیسیون بازرگانی انجمن ملی صنایع پلیمر ایران و نایب رییس اول انجمن و همچنین عضو هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن نشسته که در ادامه می‌خوانید:
- علت اصلی رعایت نشدن کف عرضه از نظر شما چیست؟
برای پرداختن به این موضوع باید گفت، استنباط صنایع تکمیلی از عدم رعایت کف عرضه‌ها، مهندسی عرضه برای ایجاد رقابت و حصول سود بیشتر است که این استنباط با دلایل و توجیه پتروشیمی‌ها هم‌سو نیست، بنده معتقدم در مواردی کاهش عرضه‌ها می‌تواند مربوط به مشکلات فنی تولید و اورهال باشد اما چون اراده ای برای مدیریت رعایت کف عرضه‌ها صورت نگرفته است، استنباط غالب مهندسی عرضه‌هاست.
- عدم رعایت کف عرضه چه مشکلاتی را برای صنایع ایجاد میکند؟
رییس جمهوری محترم در همایش روز ملی صنعت و معدن، به مسئولین تاکید کردند که از تصمیمات خلق الساعه پرهیز شود زیرا تبعات آن به تولید آسیب جدی می‌رساند، چرا که تولیدکننده و صنعتگر باید بتواند با نگاه به آینده که قابل پیش‌بینی باشد، برنامه‌ریزی نماید.باید گفت توصیه‌های رییس جمهوری در این زمینه بسیار درست است و مشکلات فعلی به وجود آمده درباره قیمت مواد اولیه و کمبود عرضه، ناشی از یک تصمیم خلق‌الساعه در اواسط سال گذشه است که انجمن ملی بارها تبعات آن را متذکر شد اما هیچ گوش شنوایی وجود نداشت. افزایش نامتعارف قیمت مواد اولیه که بخشی از آن ناشی از ناکافی بودن عرضه‌هاست شرایط تولید و صادرات را ناپایدار کرده و امکان برنامه ریزی و حفظ بازارهای صادراتی را برای صنایع پایین‌دست در بلندمدت پرریسک و پرمخاطره میکند. در مواقعی رشد قیمت‌ها ناشی از رقابت به حدی می‌رسد که قیمت های خرید نسبت به قیمت فروش و تعهدات تولیدکنندگان پیش می‌افتد و مسائل دیگری نیز در عملکرد تولیدکنندگان تاثیر می‌گذارد که کنترل تبعات آن از عهده تولیدکننده خارج است. عدم اطمینان از فرجام مذاکرات هسته‌ای هم از سوی دیگر سبب می شود که سینگال‌های مثبت و منفی ناشی از آن مستقیما در تولید تاثیرگذار شود، گاهی خوشبینی سبب آرامش بازار و در مقابل ناامیدی به انتظارات تورمی دامن می‌زند.
- بیشترین مغایرت در رعایت کف عرضه در کدام گروه‌ها رخ می‌دهد و علت آن چیست؟ اوایل امسال پلی‌اتیلن سنگین به خصور در گرید سنگین دورانی بیشترین مغایرت را داشت که علتش عدم عرضه پتروشیمی شازند بود. اکنون در کدام گروه‌ها این مشکل را داریم؟
علت اصلی این موضوع برداشتن سهیمه‌ها بوده که جذابیتی را برای صادرکنندگان مواد اولیه ایجاد کرده است اما در این زمینه باید اولویت تامین نیاز صنایع داخلی مصرف‌کننده این مواد باشد و مازاد بر آن مصارف صادراتی استفاده شود. مشکل عدم رعایت کف عرضه از سوی پتروشیمی‌ها چندین سال است که وجود دارد. چرا علی‌رغم نظارت‌های دفتر صنایع پایین دستی این مشکل همچنان وجود دارد و این مشکل از نظر شما چطور قابل حل است؟
این موضوع یک دغدغه همیشگی صنایع تکمیلی بوده است و در اکثر جلسات کمیته تخصصی پتروشیمی یکی از موضوعات اصلی هم عدم رعایت کف عرضه است. اما در جواب اینکه چرا این موضوع همواره تکرار می‌شود و چرا اقدام موثری برای رفع این مشکل اتخاذ نمی شود؟ باید گفت: دفتر توسعه صنایع پایین‌دستی براساس دستورالعمل تنظیم بازار که از طرف وزارت صمت به آن ابلاغ شده است، موضوع را در کمیته تخصصی پتروشیمی مطرح میکند و حتی در مواردی تذکر کتبی از طرف سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان هم به پتروشیمی‌هایی که کف عرضه را رعایت نکرده‌اند، داده شده است اما معمولا نتیجه ملموسی حاصل نمی شود و نمایندگان پتروشیمی، همیشه در این باره به مشکلات فنی اشاره کرده و قدرت و نفوذ لازم برای پاسخگویی به دستگاه‌های نظارتی و کمیته تخصصی پتروشیمی را دارند.
- موضوعی که اخیرا با آن مواجه بودیم، عرضه تلفیقی گروه کالایی پلی‌اتیلن ترفتالات بود که چالش‌هایی را ایجاد کرد. تبعات چنین تصمیم‌گیری‌هایی چیست؟
در مورد قیمت تلفیقی پت نساجی، در جلسه هیات مدیره انجمن ملی مقرر شد که نماینده انجمن نساجی را برای بررسی موضوع دعوت کنیم اما به صورت کلی باید گفت موضوع عرضه تلفیقی، شمشیر دو لبه است، اگر طرح درست اجرا شود، برای گریدهایی که کمبود محسوس داریم و کمبود برنامه‌ریزی شده و از قبل هست باید جبران کنند اما این راهکاری می شود، برای اینکه تعمدی عرضه کاهش پیدا کند و عرضه داخلی را کم بکنند تا بتوانند قیمت را بالا ببرند. ما در جلسه هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلییمر ایران مقرر شد، این موضوع را بیشتر آنالیز کنیم و حتما صحبت های دوستان در انجمن نساجی را بشنویم و بعد موضع گیری کنیم. ما با طرحی که درست اجرا شود، موافق هستیم و اگر نگرانی‌های مطرح می شود به دلیل عدم اجرای درست طرح است
- اینکه عرضه برخی محصولات مانند پلی‌اتیلن سنگین فیلم و … دوباره به صورت سهمیه بندی در بهین‌یاب انجام شد در نهایت چه شرایطی را برای صنایع ایجاد میکند؟
طرح حذف سهمیه‌ها و آزادسازی آن از همان تصمیماتی بود که عواقب آن پیش‌بینی نشده و اجرای ناقص طرح موجب شد بعد از ۹ ماه مجدد سهمیه‌ها در بعضی از گریدها برقرار گردد. این عقب‌گرد مبین آن است که طرح تنظیم بازار ناموفق بوده و هزینه این سعی و خطا به صنایع تکمیلی وارد شده است.
