حسن عباس‌زاده، مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تشریح وضعیت صنعت پتروشیمی، گفت: صنعت پتروشیمی در زنجیره تولید صنعت نفت با کاهش خام فروشی، در تولید محصولات با ارزش از منابع هیدورکربوری بسیار با اهمیت است.
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی به نقشه راه صنعت پتروشیمی اشاره و عنوان کرد: شرکت ملی صنایع پتروشیمی معمار، راهبر و سیاست گذار توسعه صنعت پتروشیمی است. اگر چه هم اکنون توسعه و سرمایه گذاری در این بخش توسط دولت انجام نمی‌شود، اما شرکت ملی صنایع پتروشیمی در نقش راهبر، سرمایه گذاران را جهت سرمایه گذار ی در این صنعت سوق می دهد.
عباس‌زاده گفت: تدوین نقشه راه اخیر که در یکسال گذشته انجام شده براساس تکمیل زنجیره ارزش و تنوع بخشی به محصولات صنعت پتروشیمی و کاهش واردات محصولات پتروشیمی است. در باره این موارد برنامه مدونی ایجاد کردیم که از آن به عنوان نقشه راه صنعت پتروشیمی نام می‌بریم.
وی افزود: در نقشه راه صنعت پتروشیمی مجموعا 10 طرح از طرح‌های جهش دوم هنوز باقی مانده است که باید به بهره‌برداری برسند و 40 طرح نیز در قالب طرح‌های جهش سوم از جمله طرح هایی هستند که بعد از سال 1400، (از سال 1401 تا 1404) به بهره‌برداری خواهند رسید.
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی تصریح کرد: این مجموعه 40 طرح، ظرفیت ما را از 100 میلیون تن به 133 میلیون تن خواهد رساند که سرمایه گذاری مورد نیاز آن 20 میلیارد دلار است.
عباس‌زاده ادامه داد: طرح‌هایی که در جهش سوم و برنامه هفتم توسعه قرار می‌گیرند به طور میانگین 30 درصد پیشرفت دارند و نزدیک 5.6 میلیارد دلار برای آنها هزینه شده است. این طرح‌ها روی کاغذ نبوده، بلکه فعال هستند که امیدواریم تا سال 1404 به بهره‌برداری برسند.
وی با بیان اینکه با بهره‌برداری از طرح‌های صنعت پتروشیمی تا به امروز، 90 میلیون تن ظرفیت نصب شده در این صنعت داریم، افزود: این موضوع باعث شده است تا جایگاه ما در این صنعت در منطقه خاورمیانه بسیار قوی باشد.
سهم30درصدی صنعت پتروشیمی ایران در منطقه
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی تصریح کرد: ایران 30 درصد جایگاه صنعت پتروشیمی را در منطقه داراست که در سطح جهانی نیز این آمار در خصوص محصولات عمده پتروشیمی به 2.7 تا 3 درصد می‌رسد.
عباس‌زاده ادامه داد: صنعت پتروشیمی محصولات متنوعی تولید می‌کند که چند گروه اصلی همچون پلیمرها، مواد شیمیایی، آروماتیک‌ها، کودها (در بخش کشاورزی) و هیدروکربورهایی که صرف سوخت و خوراک می‌شوند را شامل می‌شود.
وی عنوان کرد: با ظرفیتی که در صنعت پتروشیمی وجود دارد سالانه 35 میلیون تن محصول وارد بازار می‌کنیم که علاوه بر بهره‌مندی صنایع پایین‌دستی داخل کشور از این محصولات، مازاد بر نیاز آن نیز صادر می‌شود.
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفت: صنعت پتروشیمی امروز چرخ 15 هزار بنگاه کوچک و متوسط را به گردش درآورده که طبق آمار چیزی حدود 880 هزار نفر در این بانگاه‌ها مشغول به کار هستند که اشتغال‌زایی خوبی محسوب می‌شود.
عباس‌زاده به ارزآوری صنعت پتروشیمی اشاره کرد و افزود: در سال‌های 97 و 98 و 99 که به تنظیم بازار ارز نیاز داشتیم صنعت پتروشیمی کاملا با سیاست‌های بانک مرکزی همکاری داشت. تقریبا میزان ارزآوری ما که از طریق صادرات محصولات بالادست پتروشیمی به دست آمده 25 میلیون تن محصول است که نزدیک 10 میلیارد دلار ارزش سالانه آن خواهد بود.
وی تصریح کرد: خوشبختانه با برنامه و همکاری وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی وهمچنین شرکت‌های پتروشیمی که هم اکنون بیشتر بخش خصوصی هستند بیش از 80 درصد ارز خود را تحویل بانک مرکزی کرده‌اند که این ارز صرف اقلام مورد نیاز برای کشور می‌شود.
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی عنوان کرد: تمامی ارزی که صنعت پتروشیمی از محل صادرات خود کسب می‌کند، مشخص است که صرف چه چیزی شده است و یا در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته است.
عباس‌زاده گفت: سال گذشته تقریبا 40 میلیون تن از منابع بالادستی یعنی هیدروکربورها در صنعت پتروشیمی جذب شده است که این میزان از نظر انرژی معادل 992 هزار بشکه نفت خام در روز است. البته بیشترین حجمی که ما در از منابع بالادستی استفاده می‌کنیم گاز طبیعی است.
وی به وارادت محصولات پتروشیمی نیز اشاره کرد و افزود: طبق آماری که از گمرک داریم واردات محصولات پتروشیمی ما 1.3 میلیارد دلار است، اما طرح‌های خوبی داریم و درصدد کاهش این واردات هستم.
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی به بهره‌برداری از طرح‌های اوره و آمونیاک مسجد سلیمان اشاره و تصریح کرد: این طرح هدیه شد به مردم مسجد سلیمان. این شهر جزو شهرهای اولی نفتی ما بودند، به دلیل نبود صنایع بالادستی، شاید رونق قدیم را نداشت، اما خوشبختانه این طرح، یک میلیون و 760 هزار تن به ظرفیت پتروشیمی کشور افزود.
عباس‌زاده گفت: محصول نهایی این طرح اوره خواهد بود که می‌تواند صرف کشاورزی در منطقه شود و هم به دلیل نزدیکی به بازار صادراتی عراق، می‌تواند بخشی از آن نیز به کشورهای همسایه صادر شود.
وی ادامه داد: هزینه سرمایه گذاری این طرح 850 میلیون دلار است که توسط بخش خصوصی انجام شده و در دوران ساخت آن که طرح بوده است 5 هزار نفر اشتغال ایجاد کرده و در دوران بهره‌برداری هم 1500 نفر را به طور مستقیم اشتغال‌زایی ایجاد کرده است که البته اشتغال‌زایی ب غیر مستقیم آن یش از این است. همچنین درآمد سالانه این طرح نزدیک 300 میلیون دلار خواهد بود.
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی به طرح متانول سبلان که در عسلویه به بهره‌برداری رسید اشاره و تصریح کرد: ظرفیت این طرح یک میلیون و 650 هزار تن بوده و حدود 400 میلیون دلار نیز برای آن سرمایه گذاری شده که توسط بخش خصوصی انجام شده است. همچنین درآمد سالانه آن حدود 410 میلیون دلار است و در زمان ساخت حدود 4 هزار 200 نفر اشتغال‌زایی و در زمان بهره‌برداری نیز بیش از 800 نفر اشتغال ایجاد کرده است.
عباس‌زاده به بهره‌برداری از طرح اکسیرحلال در عسلویه نیز اشاره کرد و گفت: این طرح پنتان و هگزان برای صنعت پتروشیمی تولید خواهد کرد که 50 هزار تن ظرفیت تولید داشته که حدود 48 میلیون دلار نیز هزینه سرمایه گذاری آن بوده و در دوران ساخت حدود 600 نفر اشتغال‌زایی داشته که در زمان بهره‌برداری نیز 120 نفر اشتغال ایجاد کرده است.
وی با بیان اینکه مجموعا این سه طرح چیزی حدود 3 و نیم میلیون تن به ظرفیت پتروشیمی کشور اضافه کرده‌اند، افزود: نرخ بازگشت سرمایه این طرح‌ها، بستگی به نوع و خوراک آنها دارد. خوراک هر سه طرح از محل گاز تامین می‌شود. طرح‌هایی که در این مجموعه با گاز می‌توانند به بهره‌برداری برسند نرخ بازگشت سرمایه خوبی دارند.
عباس‌زاده تاکید کرد: ما مازاد محصولات خود در داخل را صادر خواهیم کرد، آن چیزی که در داخل قابل جذب است بیشتر از 30 درصد نیست و بیش از 70 درصد محصولات صادر خواهد شد .
وی عنوان کرد: طرح سبلان که طرحی متانولی محسوب می‌شود که در حال حاضر 90 درصد محصول متانول این مجتمع صادر می شود، که در آینده با توسعه پایین دست این طرح، متانول به محصولات پلیمری تبدیل خواهد شد.
وی گفت: در کنار این مهم فرصت‌های سرمایه گذاری هم تدوین کرده‌ایم، فرصت‌هایی که مبتنی بر توسعه تکمیل ارزش هستند، یعنی متانول را به تکمیل زنجیره ارزش وارد کرده و آن را به محصولات دیگر تبدیل کنیم.
عباس‌زاده تصریح کرد: نزدیک به 60 سالی که از عمر صنعت پتروشیمی می‌گذرد یک رشد کمی خوبی را تجربه کرده‌ایم، نزدیک 100 میلیون تن ظرفیت داریم. باید به توسعه هوشمند صنعت پتروشیمی بپردازیم و این کار در دست انجام است و کیفی کردن صنعت پتروشیمی و توسعه سبد محصولات پتروشیمی در حال انجام است و در آینده نزدیک شاهد صنعت کیفی تر خواهیم بود.
منبع : نیپنا
