دو متغیر اصلی معادله تعیین نرخ پایه محصولات پتروشیمیایی بورسکالا، یعنی قیمت مبنای نیمایی دلار و نرخ جهانی، روند متفاوت از یکدیگر را میپیمایند. بهرغم رکوردشکنیهای بیسابقه قیمتهای جهانی، نوسان چندانی در بهای ارز دیده نمیشود؛ گویی معاملهگران این بازار گام بعدی خود را منوط به اعلام رسمی نتیجه مذاکرات دانسته و کف قیمتی 25هزار تومانی را در شرایط فعلی برای دلار در بازار آزاد منطقی میدانند. به این ترتیب طی هفته گذشته در بازار نیمایی ارز نیز نوسان قیمتها محدود بود؛ اما تمایل اندکی به رشد قیمت داشت، تا جایی که قیمت مبنای نیمایی دلار در معادله کشف نرخ پایه که از میانگین هفتگی خرید و فروش نرخ دلار نیما به دست میآید، به میزان 24هزار و 144تومان محاسبه شد که نسبت به قیمتهای پایه 8اسفندماه 104تومان رشد نرخ داشت.
در بین پلیمرهای بورسکالا، سه گرید از محصولات پلیپروپیلن، با 5درصد افزایش، بیشترین رشد قیمت پایه را در هفته جاری تجربه کردند. در مقابل، پلی وینیل کلرایدهای بورسکالا (PVC) در تمامی گریدها به میزان 43/ 0درصد افزایش بهای پایه دارند؛ رشدی به میزان افزایش قیمت مبنای نیمایی دلار. به نظر میرسد نرخ جهانی این گروه از محصولات با احتساب 95درصد فوب خلیجفارس، بدون تغییر در نظر گرفته شده است. در بین شیمیاییهای بورسکالا نیز گاز بوتان و اوره پریل با افزایشی بالغبر 19درصد در هفته جاری عرضه میشوند که بیشترین رشد نرخ پایه در این گروه از محصولات به شمار میرود.
سیگنال صعودی جنگ به قیمت کامودیتیها
دادوستد محصولات پلیمری در بورسکالا طی هفته گذشته رونق قابلتوجهی را به ثبت رساند، به طوری که رشد حجم معاملات به گونهای بود که از آذرماه سال 88 تاکنون در این بازار بیسابقه بوده است. این میزان معامله مواد اولیه پلیمری که در نگاه اول به دلیل افزایش همزمان میزان عرضه در کنار تقاضا ایجاد شده، در واقع در جریان قیمتی موجود در بازارهای جهانی ریشه دارد که تنها ظرف چند روز رکودهای قیمتی بسیاری از کامودیتیها جابهجا شده و بهای نفت و مهمترین خوراک مایع شرکتهای پتروشیمی نیز رشد قیمت بسزایی را تجربه کردند. عبور بهای نفتا از مرز هزار دلار، آن هم پس از یکدهه، احتمال رشد شتابان قیمت تمامشده محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی را بدیهی ترسیم میکند و بهرغم نوسان محدود بهای ارز بهعنوان دیگر اهرم تعیین قیمت پایه این گروه از محصولات، راهبری قیمتهای جهانی را بیش از پیش تحتتاثیر تکانههای نرخ جهانی محصولات پلیمری قرار میدهد. به این ترتیب اهالی بازار محصولات پتروشیمیایی در بورسکالا فرصت را غنیمت شمرده و هفته گذشته سعی کردند حجم تقاضای خرید خود را افزایش دهند. از آنجا که میزان عرضه محصولات پلیمری نیز در بورسکالا بالای مرز 90هزار تن قرار داشت، تقاضای واردشده به تالار فیزیکی بورسکالا برای خرید مواد اولیه پلیمری به مقدار قابل قبولی پاسخ داده شد که ثمره آن معامله بیش از 96درصد از حجم عرضههای هفته گذشته است؛ رقمی که در دو سال گذشته بین دادههای معاملاتی به چشم نمیخورد. به این ترتیب در هفتههای پایانی سال 1400 بازار محصولات پلیمری بورسکالا در حالی با رونق همراه شد که محرک اصلی آن صعود قیمتهای جهانی کامودیتیها بهویژه نفت و نفتا به شمار میروند.
صعود قیمت نفت و نفتا در کمتر از چند روز
در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته در بازارهای جهانی، هر بشکه نفتخام برنت با رشد نزدیک به 7درصدی به میزان 118دلار و 11سنت معامله شد؛ قیمتی که طی یکدهه گذشته بیسابقه بوده است. از شروع درگیری میان روسیه و اوکراین، هفته گذشته بیشترین افزایش قیمت برای نفتخام برنت به ثبت رسید؛ تا جایی که برآیند تکانههای قیمت نفتخام برنت 5/ 25درصد افزایش بها را به ثبت رساند.
در تازهترین خبرهای جنگ روسیه و اوکراین با حمله نیروهای روسی به یک نیروگاه هستهای در اوکراین که بزرگترین نیروگاه اروپا به شمار میرود، قیمت نفتخام برنت روز جمعه (4 مارس) به بالای 118دلار در هر بشکه جهش کرد. این اقدام پس از آن صورت گرفت که شاخص نفت برنت از بالاترین سطح یکدهه گذشته عقبنشینی کرد و معاملات آن روز پنجشنبه با بهای 46/ 110دلار به اتمام رسید؛ چرا که طبق گمانهزنیهای کارشناسان، به ثمر رسیدن مذاکرات وین و توافق با ایران میتواند به این کشور اجازه افزایش صادرات نفتخام را بدهد. تحلیلگران معتقدند ایران میتواند در صورت لغو تحریمها، در کمتر از یک یا دوماه به حداکثر ظرفیت تولید نفت خود برسد. بازارهای نفت از زمان حمله روسیه به اوکراین با نوسانات شدید مواجه شدهاند؛ زیرا وضعیت بهسرعت رو به وخامت میرود و با تحریمهای گسترده علیه روسیه ترس از اختلال بیشتر در عرضه نفت را برانگیخته است. آمریکا روز چهارشنبه بخش پالایش نفت روسیه را با محدودیتهای صادراتی جدید هدف قرار داد؛ اما تاکنون به دلیل نگرانیها در مورد قیمت انرژی، صادرات نفت و گاز روسیه را هدف قرار نداده است.
تبلور رونق در معاملات پلیمرها و شیمیاییها
مجموعه عوامل اثرگذار بر دادههای معاملاتی بازار محصولات پتروشیمیایی در بورسکالا طی هفته گذشته دست به دست هم داد تا رونق معاملات در ماه پایانی سالجاری محقق شده و حجم دادوستد محصولات پلیمری و شیمیایی بورس کالا افزایشی شود. به عبارت دقیقتر هفته گذشته به میزان 92هزار و 98تن انواع محصولات پلیمری در بورسکالای ایران عرضه شد که نسبت به هفته ماقبل از افت 5/ 5درصدی حکایت دارد؛ اما عرضه پلیمرها بالای مرز 90هزار تن برای این بازار، رقمی مناسب به شمار میرود که میتواند نیروی محرکه لازم برای رشد حجم معاملات را در کنار تقاضای افزایشی در بورسکالا فراهم کند؛ همانطور که هفته گذشته نیز این مطلب اثبات شد، به طوری که با رشد حدود 8درصدی حجم تقاضا نسبت به هفته ماقبل 127هزار و 737تن سفارش خرید مواد اولیه پلیمری در تالار فیزیکی بورسکالا به ثبت رسید. بنابراین ثمره تقابل دو نیروی اصلی این بازار، یعنی عرضه و تقاضا، معامله 88هزار و 845تن انواع محصولات پلیمری را در برداشت که بالغ بر 9درصد نسبت به هفته ماقبل افزایش یافت. البته این میزان از حجم معاملات پلیمرها در این بازار طی دو سال و نیم گذشته (از آذرماه سال 98) تاکنون بیسابقه بوده است که بهنوعی رکوردشکنی پایان سال پلیمرها ارزیابی میشود.
در بین شیمیاییهای بورسکالا نیز هر سه داده پراهمیت معاملات در کنار هم مسیر افزایشی را پیمودند و سبب رونق در این بازار شدند. به میزان 49هزار و 341تن از محصولات شیمیایی در بورسکالا طی هفته گذشته عرضه شد که در برابر این میزان عرضه، 40هزار و 970تن تقاضای خرید به ثبت رسید. در نهایت 36هزار و 100تن از این محصولات در بورس کالا مورد مبادله قرار گرفت که بیشترین مقدار از هفته منتهی به 30مهرماه تاکنون به شمار میرود.