در نخستین واکنش بازار به این تحولات، قیمت نفت برنت به ۸۱ دلار و نفت WTI به ۷۸ دلار در هر بشکه رسید؛ بالاترین سطح از ژانویه تا زمان جنگ این دو کشور (دی ۱۴۰۳). هرچند در روز بعد اندکی از این رشد کاسته شد، اما قیمت‌ها هم‌چنان حدود ۲۰ درصد بالاتر از سطوح ثبت‌شده در اوایل ماه می (اردیبهشت ۱۴۰۴) باقی ماند.
از پیش‌بینی‌های محتاطانه تا سناریوهای بحرانی
بر پایه تحلیل بانک‌های بزرگ بین‌المللی، طیفی از سناریوهای محتمل در حال بررسی است:
• Goldman Sachs پیش‌بینی کرده است که در صورت کاهش ۵۰ درصدی عبور نفت از تنگه‌ی هرمز طی یک ماه و تداوم کاهش ۱۰ درصدی در طول یک سال، قیمت نفت برنت می‌تواند به ۱۱۰ دلار در هر بشکه برسد و در ادامه تا پایان سال ۲۰۲۵ (دی ۱۴۰۴) به میانگین ۹۵ دلار کاهش یابد.
• هم‌چنین در صورتی که صادرات نفت ایران به میزان ۱.۷۵ میلیون بشکه در روز طی شش ماه کاهش یابد، قیمت نفت برنت به ۹۰ دلار رسیده و سپس تا سال ۲۰۲۶ (۱۴۰۵) به محدوده ۶۰ دلار باز خواهد گشت.
Citibank نیز هشدار داده است که اختلال چندماهه‌ای که منجر به از دست رفتن ۳ میلیون بشکه در روز شود، می‌تواند قیمت‌ها را تا ۹۰ دلار در هر بشکه افزایش دهد.
در این میان، J.P. Morgan یکی از سناریوهای بدبینانه را مطرح کرده که شامل بسته شدن کامل تنگه‌ی هرمز یا درگیری گسترده‌تر منطقه‌ای است. در این حالت، قیمت نفت برنت ممکن است به ۱۲۰ تا ۱۳۰ دلار برسد؛ این پیش‌بینی بر مبنای کاهش بیش از ۲.۱ میلیون بشکه در روز و احتمال اقدامات تلافی‌جویانه است.
تاثیرات بالقوه بر صنعت بسپار و فرایندهای تولید
افزایش قیمت نفت خام به‌طور مستقیم بر قیمت خوراک بسپارها از جمله پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن، پلی‌استایرن و سایر گرمانرم‌ها تاثیر می‌گذارد. بسیاری از فرایندهای کلیدی نظیر رانشگری (Extrusion)، آمیزه‌سازی (Compounding) و گرماشکل‌دهی (Thermoforming) به شدت وابسته به ثبات قیمت مواد اولیه‌ی نفت‌پایه هستند.
در صورت رسیدن قیمت نفت به سطوحی بیش‌تر از ۱۰۰ دلار، افزایش بهای مواد خام می‌تواند به کاهش حاشیه سود در زنجیره‌ی تولید، توقف برخی خطوط تولید در مناطق وابسته به واردات و حتی افزایش قیمت نهایی محصولات مصرفی پلاستیکی منجر شود. این موضوع می‌تواند تلاش‌های صنایع بسپار برای حفظ مزیت رقابتی و حرکت به سوی زیست‌پایداری (Sustainability) را با چالش مواجه سازد.
ایران و تصمیم بحث‌برانگیز بر سر تنگه هرمز
مجلس ایران اخیرا طرحی را برای بستن تنگه هرمز در واکنش به حملات ایالات متحده به تاسیسات هسته‌ای تصویب کرد. با این حال، تصمیم نهایی هنوز بر عهده شورای عالی امنیت ملی باقی مانده است. کارشناسان معتقدند با وجود افزایش تنش‌ها، احتمال بسته شدن واقعی تنگه پایین است، چون این اقدام می‌تواند ایران را با هزینه‌های شدید اقتصادی و سیاسی مواجه کند و حتی شرکای راهبردی این کشور مانند چین را دور کند.
نقش OPEC+ در مدیریت بحران
طبق ارزیابی Fitch Ratings، در حال حاضر حدود ۵.۷ میلیون بشکه در روز ظرفیت مازاد تولید در میان کشورهای عضو OPEC+ وجود دارد که می‌تواند بخشی از شوک‌های عرضه را جبران کند. با این حال، به گفته Fitch، حق بیمه خطرات جغرافیاسیاسی در بازار بین‌المللی نفت احتمالا بین ۵ تا ۱۰ دلار در هر بشکه باقی خواهد ماند.
سناریوی ممکن برای بازار بسپار در نیمه دوم ۲۰۲۵
بر اساس پیش‌بینی Morgan Stanley، نفت برنت در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ (تابستان و پاییز ۱۴۰۴) به‌طور میانگین در سطح ۸۵ دلار خواهد بود. این موسسه می‌گوید اگر تنش‌ها کاهش یابند، قیمت می‌تواند به ۶۰ دلار نیز بازگردد. اما در صورت وقوع اختلال در تنگه هرمز، بازار با یک جهش سریع دیگر مواجه خواهد شد.
آماده‌باش صنعت پلیمر
تحولات جغرافیاسیاسی اخیر، یادآور شکنندگی زنجیره‌ی تامین جهانی برای صنایع وابسته به نفت است. تولیدکنندگان بسپار، شرکت‌های آمیزه‌سازی و فعالان گرماشکل‌دهی و رانشگری باید با تحلیل سناریوهای مختلف، راهبردهای مقابله با نوسانات قیمت خوراک را در دستور کار قرار دهند.
از تنوع‌بخشی به منابع تامین مواد اولیه گرفته تا سرمایه‌گذاری در زیست‌بسپارها و طراحی فرایندهای کم‌مصرف‌تر، هر تصمیمی که امروز گرفته شود، می‌تواند فردا نقش حیاتی در تاب‌آوری صنعتی ایفا کند.
