نیما، نقش‌آفرین اصلی معادله تعیین نرخ پایه
به‌رغم جرقه‌‌‌های محدود بهای نفت که هفته گذشته برآیند آن مثبت ارزیابی شد، هنوز این میزان افزایش به‌قدری قدرتمند نیست که بتواند در معاملات محصولات پتروشیمیایی بازارهای جهانی منعکس شود و زمینه رشد قیمت این گروه از مواد اولیه را فراهم کند. از این‌رو، عمده گریدهای پلیمری و شیمیایی بدون تغییر بهای جهانی خود نسبت به هفته قبل مورد دادوستد قرار گرفتند و سایر این محصولات نیز نوسان کاهشی نرخ را تجربه کردند. از این‌رو، پراکندگی بازه تغییر قیمت پایه محصولات پتروشیمیایی بورس‌کالا که روز گذشته از سوی دفتر توسعه صنایع تکمیلی شرکت ملی پتروشیمی اعلام شد، چندان زیاد نبود و حداقل در بین پلیمرهای بورس‌کالا بیشترین افزایش رشد نرخ پایه به میزان افزایش در متوسط هفتگی بهای نیمایی دلار محاسبه شد. به عبارت دقیق‌‌‌تر، در معادله کشف نرخ پایه روز 5 دی‌ماه سال‌جاری، قیمت مبنای دلار نیمایی 24هزار و 323تومان در نظر گرفته شد که در مقایسه با هفته قبل (28 آذرماه) از رشد 191تومانی حکایت دارد. این میزان رشد متوسط هفتگی بهای نیمایی دلار چندان برجسته نبود، اما به‌رغم تغییر محدود بهای جهانی این گروه از محصولات، مجال اثرگذاری مثبت بر بخش زیادی از گریدهای پلیمری و شیمیایی بورس‌کالا را پیدا کرد و برای دومین هفته متوالی، به‌عنوان متغیر تعیین‌کننده بهای پایه این گروه از محصولات، نقش‌آفرینی کرد.
نوسان آرام و کاهشی نرخ پلیمرها در بازارهای جهانی
بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد که میزان تغییر قیمت پایه محصولات پلیمری بورس‌کالا در مقایسه با هفته قبل چندان قابل‌توجه نیست؛ به گونه‌‌‌ای که این گروه از محصولات، در بازه مثبت یک‌درصد و 5/ 2درصد منفی، نوسان نرخ پایه را تجربه کردند. به عبارت دقیق‌‌‌تر، پلی‌اتیلن ترفتالات گریدTG641، با رشد 79/ 0درصدی بالاترین میزان افزایش قیمت پایه را به ثبت رساند. در واقع، عموم گریدهای پلی‌اتیلن به دلیل عدم‌تغییر در قیمت جهانی اعلامی از سوی دفتر توسعه صنایع تکمیلی، تنها به میزان تغییر قیمت مبنای دلار نیمایی، نوسان بهای پایه را تجربه کردند. عموم گریدهای پلی‌وینیل کلراید (PVC) بین 4 تا 5دلار در محاسبه قیمت‌های دلاری خود افت بها را تجربه کردند که در کنار رشد 79/ 0درصدی متوسط هفتگی بهای نیمایی دلار، 51/ 0 و 52/ 0درصد افزایش نرخ پایه داشت. البته یکی از گریدهای این محصول، یعنی PVC گریدS57، افت شدیدتری را در قیمت دلاری خود تجربه کرد که منفی 46دلار ارزیابی می‌شود. از این رو، در هفته جاری با 82/ 1درصد کاهش نرخ پایه عرضه می‌شود. پلی‌پروپیلن نساجی و شیمیایی نیز از دیگر کاهشی‌‌‌های این هفته نرخ پایه محصولات پلیمری بودند که نزدیک به 50دلار کاهش قیمت جهانی را تجربه کردند. از این رو بیش از 2درصد افت نرخ پایه را به ثبت رساندند.
در بین شیمیایی‌‌‌های بورس‌کالا اندکی رشد نرخ جهانی دیده شد
در بین شیمیایی‌‌‌های بورس‌کالا آمونیاک (گاز و مایع)، استایرن منومر، اوره گرانوله و کریستال ملامین در هفته جاری با دو اهرم رشد قیمت مبنای دلار نیمایی و نرخ جهانی همراه شدند؛ تنها محصولات بازار پتروشیمیایی که رشد نرخ جهانی را به ثبت رساندند.
آمونیاک (مایع و گاز) بیشترین رشد نرخ پایه را در بین شیمیایی‌‌‌های بورس‌کالا به خود اختصاص داد و با 21دلار رشد نرخ جهانی در کنار افزایش بهای دلار نیمایی، نزدیک به 4درصد افزایش نرخ پایه را به ثبت رساند. قیمت دلاری این محصول با احتساب 95درصد فوب خلیج‌فارس به میزان 635 دلار به ازای هر تن در نظر گرفته شد. در مقابل، اوره‌پریل با افت 43دلاری نرخ جهانی، به میزان 14/ 4درصد کاهش بهای پایه را به ثبت رساند و در هفته جاری با قیمت 19هزار و 201تومان در بورس‌کالا عرضه می‌شود.
جرقه‌‌‌های افزایش بهای نفت‌خام در بازارهای جهانی
معاملات آتی نفت برنت در آخرین روز معاملاتی هفته قبل به میزان 75دلار و 86سنت به ازای هر بشکه مورد دادوستد قرار گرفت. این در حالی است که سرمایه‌گذاران همچنان به ارزیابی تاثیر سویه جدید پاندمی کرونا یعنی اُمیکرون بر تقاضای سوخت ادامه می‌دهند و به نظر می‌رسد اخیرا بهای نفت با جرقه‌‌‌های رشد بها همراه شده است؛ به گونه‌‌‌ای که برآیند نوسان هفتگی قیمت هر بشکه نفت‌خام در هفته قبل به میزان 18/ 3درصد افزایش یافت. البته در جریان معاملات روز جمعه (24 دسامبر) به میزان 29/ 1درصد کاهش بها را تجربه کرد. با این حال، با کاهش نگرانی‌ها در مورد نوع جدید ویروس کرونا، قیمت نفت در این هفته رو به بهبود بوده است و مطالعات اولیه نشان می‌دهد که خطر بستری شدن در بیمارستان کمتر شده و علائم ابتلا به این سویه خفیف‌‌‌تر ارزیابی می‌شود. گزارش‌‌‌ها همچنین نشان داد که قرص‌‌‌های ضدویروس کووید-19 با عنوان مرک و فایزر (محصول داروسازان آمریکایی) روی اُمیکرون موثر بودند.
نشانه‌‌‌های تقاضای قوی برای نفت‌خام، قیمت آن را نیز افزایش داد؛ زیرا ذخایر نفت‌خام آمریکا بیش از حد انتظار، کاهش و قیمت گاز طبیعی در اروپا و آسیا افزایش یافت و این انتظارات را که برخی صنایع سوخت را از گاز به نفت تغییر دهند، افزایش داد. در همین حال، در سمت عرضه، سکوهای نفت و گاز ایالات‌متحده به بالاترین سطح خود از آوریل 2020 رسیدند که نشان‌دهنده افزایش تولید در ماه‌‌‌های آینده است. برآوردها حاکی از آن است که نفت برنت بیش از 4درصد سود هفتگی را در پیش دارد. با این حال، افت قابل‌توجه اخیر بهای نفت در ماه گذشته هنوز جبران نشده است و تکانه‌‌‌های قیمتی هر بشکه نفت خام برنت در ماه گذشته نزدیک به 8درصد منفی ارزیابی می‌شود.
قیمت نفتا با نفت‌خام همبستگی زیادی دارد؛ زیرا معمولا طی پالایش نفت خام تولید می‌شود. از آنجا که این محصول به‌عنوان ارزشمندترین خوراک مایع شرکت‌های پتروشیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، رصد تکانه‌‌‌های قیمتی آن در معاملات بازارهای جهانی می‌تواند امکان پیش‌بینی تغییرات بهای مواد اولیه پتروشیمیایی را محتمل کند.
معاملات آتی نفتا تا اواخر دسامبر به 680دلار در هر تن تعدیل شد که تقریبا 10درصد از بالاترین سطح هفت‌ساله خود که به میزان 7/ 764دلار در 18اکتبر به ثبت رسیده بود، کمتر است. از آنجا که میزان ابتلای روزانه کووید-19 در ایالات‌متحده به بالاترین حد خود در سه‌ماه گذشته رسیده است و دولت‌‌‌های اروپایی قوانین جدید فاصله‌‌‌گذاری اجتماعی و محدودیت‌های قرنطینه‌ای را وضع کرده‌اند، سرمایه‌گذاران پیش‌بینی‌‌‌های رشد سه‌ماهه پایانی سال (2021) را مجددا ارزیابی می‌کنند.
