حجم معاملات محصولات پلیمری در بورس‌کالا در هفته گذشته به اوج یک‌ساله خود رسید. این داده بسیار مهم و برجسته در حالی هفته گذشته از مرز ۸۷ هزار تنی عبور کرد که رشد ۲۸ درصدی را نسبت به متوسط نیمه ابتدایی سال‌جاری به‌ثبت رساند. ۶ ماهه ابتدایی سال ۹۹ دوران رونق بازار پلیمرها به‌شمار می‌رفت که دستیابی به آماری فراتر از متوسط این دوران خبر خوشایندی برای اهالی این بازار است. در حال‌حاضر حجم معاملات مواد اولیه پلیمری در دادوستدهای هفتگی رکورد سالانه خود را به ثبت رسانده که رهگیری آن از مسیر رشد چشمگیر حجم تقاضا و عبور میزان عرضه‌های هفتگی پلیمرها از مرز ۹۰ هزار تن می‌تواند ریشه این رکوردشکنی را آشکار کند.
خیز تقاضا در بازار پلیمرها
جریان کلی معاملات محصولات پتروشیمیایی در بورس‌کالا برای سه هفته متوالی روند افزایشی به خود گرفته آن‌هم به شکلی که ارقام توام با رونق متوسط نیمه ابتدایی سال‌جاری را به سرعت پشت‌سر گذاشته و در هفته گذشته رکورد‌شکنی‌های بی‌سابقه‌ای را در سال‌جاری برای حجم معاملات محصولات پلیمری به ثبت رسانده است. اینکه بارقه‌های رونق در این بازار به این شکل طی هفته گذشته خودنمایی کرده است، دلایل گوناگونی دارد که برآیند همه آنها سبب تزریق تقاضای افزایشی به این بازار شده است. تقاضایی که برای مدت ۱۵ هفته متوالی حتی به حجم ۱۰۰ هزار تنی نزدیک هم نشد و ترجیح عموم متقاضیان این بازار موکول‌کردن خرید بود، چه واسطه‌گران که با اقدام‌های مکرر نهاد متولی برای مدتی به حاشیه رانده شده و چه تقاضای واقعی تولیدکنندگان که برای پوشش ریسک ناشی از افت نرخ درخواست‌های خرید خود را به‌تعویق انداختند. اما طی سه هفته گذشته تغییر فازی جدی در این بازار آغاز شد که ریشه آن را می‌توان در نوسان‌های کاهشی بهای ارز نیمایی دانست چراکه قیمت مبنای دلار به گونه‌ای بر معادله کشف نرخ پایه محصولات پتروشیمیایی منعکس می‌شد که عموم گریدهای پلیمری و شیمیایی افت نرخ را پس از مدت‌ها تجربه می‌کردند. متقاضیان که به‌خوبی از رخدادهای موثر بر این بازار آگاه هستند یا تلاش می‌کنند در جریان سیگنال‌های داخلی و خارجی گوناگون قرار بگیرند، به تدریج و طی سه هفته متوالی حجم تقاضای خود را به این بازار وارد کرده و نهایتا در هفته گذشته میزان تقاضا برای مواد‌اولیه پلیمری به میزانی بسیار چشمگیر و بی‌سابقه در سال‌جاری رسید که می‌توان آن را دومین رکوردشکنی تقاضا در سال‌جاری به‌شمار آورد. حجم تقاضا برای محصولات پلیمری، متوسط نیمه ابتدایی سال‌جاری را که برای چندین ماه متوالی دستیابی به آن به آرزویی دست‌نیافتنی تبدیل شده بود با اختلاف بیش از ۳۲ هزار تنی و رشد ۳۰ درصدی پشت‌سر گذاشت. اعلام این خبر برای بازاری که مدت زیادی از شرایط رکود تقاضا رنج می‌برد بسیار راهگشا است و روزنه‌های امید را برای این بازار طی ماه پایانی سال جاری ترسیم می‌کند.
دو اهرم اصلی تعیین قیمت پایه
البته تحرکات موجود در بازار جهانی نفت‌خام و همچنین بهای نفتا را که در اوج خود نوسان می‌کنند نمی‌توان نادیده گرفت چراکه احتمال موج جدید رشد قیمت‌ها آن هم با اهرم قیمت‌های جهانی بسیار محتمل ارزیابی می‌شود. بهای هر بشکه نفت خام برنت در بازارهای جهانی در روزهای گذشته مرز ۶۲ دلار را رد کرد. این قیمت برای نفت‌خام که در ابتدای سال جاری در قیمتی زیر ۲۰ دلار به ازای هر بشکه نوسان می‌کرد رشدی بی‌سابقه را نشان می‌دهد که تنها در یک هفته به میزان ۵۸/ ۵ درصد افزایش قیمت را به خود دیده است.
نفتا نیز به‌عنوان مهم‌ترین و اصلی‌ترین خوراک مایع شرکت‌های پتروشیمی در قیمت ۵۳۹ دلاری قرار گرفته است که حکایت از مخابره سیگنال افزایشی به بازار جهانی محصولات پتروشیمی از سمت خوراک به‌شمار می‌رود. گرچه تاثیر رشد بهای نهاده بر قیمت محصول نهایی با وقفه پدیدار می‌شود اما به‌نظر می‌رسد ثبات بهای نفتا برای مدتی چند هفته‌ای در نرخی بالای ۵۰۰ دلار می‌تواند گواه خوبی برای کوتاه شدن این وقفه باشد.
این موضوع را باید در کنار تکانه‌های اخیر بهای آزاد ارز در نظر گرفت که چندی است در قیمت‌های افزایشی نوسان می‌کند و اهالی بازار به‌خوبی می‌دانند که بهای نیمایی ارز با تغییر از میانگین ماهانه به میانگین هفتگی، همان‌طور که نوسانات کاهشی را با وقفه کوتاه منعکس می‌کند، تاثیر رشد بهای آزاد ارز را نیز به همین سرعت نشان می‌دهد. بنابراین هیچ بعید نیست که در روزهای آینده باز‌هم شاهد رشد قیمت‌های پایه از محل دو اهرم اثرگذار بر معادله کشف نرخ باشیم که هر دو هم‌جهت باهم سیگنالی افزایشی را مخابره می‌کنند؛ اگرچه در مورد بهای ارز نمی‌توان با صراحت سخن گفت. البته این فرضیه را در حالی می‌توان محتمل دانست که بهای ارز و قیمت‌های جهانی در نرخ‌های افزایشی خود ادامه مسیر دهند وگرنه تنها نوسانی کوتاه‌مدت بوده که با گذر زمان مجددا فروکش کرده و به نرخ‌های پیشین باز‌می‌گردد.
شرح دادوستدهای هفته گذشته زیر ذره‌بین
عوامل اثرگذار در دادوستدهای بازار محصولات پتروشیمیایی همگی دست به دست هم داده و نیرو محرکه لازم برای فاصله گرفتن از رکود تقاضا را فراهم کرده است. برآیند اثرگذاری این عوامل سبب شد که حجم تقاضا دومین رکورد بالای خود را در کارنامه سال‌جاری معاملات بورس‌کالا به ثبت رسانده و بستر لازم برای صعود حجم معاملات را فراهم سازد. هفته گذشته حجم تقاضای جذاب ۱۳۷ هزار و ۸۸۸ تنی وارد بازار پلیمرها شد که توانست جو کلی این بازار را به سمت و سوی رونقی بی‌سابقه بکشاند. همچنین ۹۰ هزار و ۹۳۷ تن از انواع مواد اولیه پلیمری در بورس کالا عرضه شد که رشد ۲۴/ ۴ درصدی را به خود دید. در نهایت تقابل عرضه و تقاضا سبب شد که حجم معاملات مواد اولیه پلیمری در بورس‌کالا به رقم ۸۷ هزار و ۳۴ تن برسد که نسبت به هفته ماقبل رشد ۹ درصدی را داشته است. این درحالی است که طی هفته گذشته میزان دادوستد پلیمرها بیشترین مقدار از هفته منتهی به ۹ اسفندماه سال ۹۸ تاکنون را به خود دیده است. درصد معامله حجم عرضه نیز رقمی بسیار جذاب است چراکه در معاملات هفته گذشته نزدیک به ۹۶ درصد از این عرضه‌های افزایشی مورد معامله قرار گرفته است. محصولات شیمیایی در بورس‌کالا نیز هفته گذشته را درحالی سپری کردند که داده‌های اثرگذار آنها با رونقی قابل‌توجه همراه شد، به‌طوری که حجم معاملات انواع مواد اولیه طی هفته گذشته به رقم ۳۶ هزار و ۲۳۲ تن رسید که در کانالی بالاتر از متوسط ۶ ماهه ابتدایی سال‌جاری به سر می‌برد. این میزان حجم معاملات نسبت به هفته ماقبل حکایت از رشد ۸۱/ ۴ درصدی دارد. هفته گذشته به میزان ۴۱ هزار و ۱۲۲ تن مواد اولیه شیمیایی در رینگ فیزیکی بورس‌کالا عرضه شد که تقاضای ۴۹ هزار و ۵۳۰ تنی را به دنبال داشت. این میزان از تقاضا که بیشترین مقدار از هفته منتهی به ۵ تیرماه تاکنون است، افزایش ۷۷/ ۱۶درصدی را نسبت به هفته ماقبل تجربه کرد.
