تقاضای خرید مواد اولیه پلیمری در بورس کالای ایران برای سومین هفته متوالی روند کاهشی خود را حفظ کرده و زمینه‌‌‌ساز افت حجم معاملات در این بازار شده است. با نزدیک‌شدن به انتهای فصل تابستان و ورود به روزهای سرد سال که با تغییر فصل همراه است، سبد مصرف محصولات پلیمری نیز دچار تغییر خواهد شد. شواهد حاکی از آن است که از هفته‌‌‌های گذشته، جریان جدیدی از تغییر سبد مصرفی در بازار پلیمرها آغاز شده که به‌تدریج می‌تواند به تغییر نسبی وضعیت تقاضا و معاملات پلیمرها منتهی شود؛ اگرچه بعید نیست به‌زودی وارد فاز جدیدی از رخدادهای این بازار با محوریت روزهای سرد سال باشیم. گویی انتظار کاهش تقاضا را باید در نظر گرفت که بی‌‌‌ارتباط به انتظارات از بهای ارز نیست.
کاهش حجم معاملات پلیمرها ادامه یافت
حجم معاملات محصولات پلیمری در تالار فیزیکی بورس کالای ایران پس از رکوردزنی بی‌‌‌سابقه در هفته منتهی به 5 شهریورماه، وارد روند نزولی شد، به طوری که در سه هفته متوالی شاهد افت پی در پی حجم معاملات در این بازار بوده‌ایم.
تداوم روند نزولی معاملات پلیمرها تنها به حجم دادوستدها ختم نشد، بلکه میزان عرضه و تقاضای این محصولات نیز نزولی شد. البته هنوز هم حجم عرضه به نسبت متوسط هفتگی سال‌جاری بالا ارزیابی می‌شود، اما از رکوردهای بالای 100 هزارتنی چند هفته ابتدایی شهریورماه خبری نیست و شاهد عقبگرد میزان عرضه در هفته ماقبل بودیم. به عبارت دقیق‌‌‌تر به میزان 95هزار و 269 تن انواع محصولات پلیمری در بورس کالای ایران طی هفته گذشته عرضه شد که به میزان 6درصد نسبت به هفته ماقبل آن تنزل یافت. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که روند عرضه محصولات پلیمری در بورس کالا از ابتدای شهریورماه نزولی شده و هر هفته شاهد افت محدود میزان عرضه‌‌‌ها بودیم.
حجم تقاضا دیگر داده کاهشی در این بازار به شمار می‌رود که در هفته گذشته به میزان 87 هزار و 365 تن تقاضا برای خرید مواد اولیه پلیمری به ثبت رسید و نسبت به هفته ماقبل آن تغییر چندانی نداشت. بهای دلار در بازار آزاد نوسان محدودی دارد و افت و خیزهای آن به سقف و کف کانال 27هزار تومان محدود شده؛ این امر از مهم‌ترین دلایلی است که احتمال صعود قابل‌توجه متوسط هفتگی بهای نیمایی دلار را در هفته پیش‌رو تضعیف می‌کند. بنابراین بهای ارز که یکی از اصلی‌‌‌ترین محرک‌‌‌های تقاضا و حجم معاملات پلیمرها به شمار می‌رود، نوسان محدودی داشت، از این رو ذهنیت افزایش نرخ در بین اهالی بازار را تضعیف کرده است. همچنین انتشار خبرهای مثبت مربوط به همکاری ایران با آژانس بین‌المللی در مراحل بازرسی اخیر و زمزمه‌‌‌های ازسرگیری مذاکرات برجام مزید بر علت شده تا موجی از خوش‌بینی و حتی انتظار کاهش قیمت در بین اهالی بازار پررنگ شود. البته این موارد تنها گمانه‌زنی‌‌‌های اهالی بازار هستند؛ چرا که هنوز نمی‌توان دورنمای مشخصی برای بازار ارز پیش‌بینی کرد، اما ثمره آن علاوه بر کاهش میزان تقاضای واردشده به بورس کالا، افت قیمت‌ها در بازار آزاد محصولات پتروشیمیایی بوده است. شنیده‌‌‌ها حکایت از آن دارد که در هفته گذشته شاهد افت محسوس قیمت در بین گریدهای مختلف پلیمرها در بازار آزاد بودیم، تا جایی که در برخی از گریدهای محصولات پلیمری این میزان کاهش نرخ، محسوس بود. البته نمی‌توان پیش‌بینی اهالی بازار از روند قیمت پایه را نیز نادیده گرفت؛ چرا که طبق تحرکات قیمت ارز در هفته گذشته، این احتمال وجود داشت که قیمت مبنای دلار، به عنوان یکی از اهرم‌‌‌های اصلی معادله تعیین نرخ پایه محصولات پتروشیمیایی بورس کالا، تغییر چشمگیری نداشته باشد. از این رو برای سومین هفته متوالی، قیمت‌های پایه تحت‌تاثیر نوسان بهای جهانی این محصولات تعیین می‌شوند.
طبق گزارش‌‌‌های پیشین «دنیای‌اقتصاد» که به طور مفصل به بررسی رابطه دو نیروی اصلی بازار، یعنی عرضه و تقاضا با حجم معاملات پرداختیم، مشخص شد که حجم معاملات بازار پلیمرها، تا جایی که میزان عرضه این محصولات تا سطح قابل قبولی باشد، از مسیر تغییرات تقاضا عبور می‌کند، به طوری که با افزایش یا کاهش تقاضای واردشده به این بازار، حجم معاملات همسو با آن نوسان می‌کند. این رابطه بار دیگر در هفته گذشته اثبات شد و با خنثی بودن تحرکات تقاضای خرید پلیمرها در بورس کالا شاهد کاهش 5/ 2درصدی حجم معاملات بودیم. در نهایت ثمره تقابل عرضه و تقاضا در این بازار موجب معامله 72درصد از عرضه‌‌‌ها شد که رقمی منطقی به نظر می‌‌‌رسد.
نفت وارد فاز صعودی شد
بهای هر بشکه نفت خام برنت به دنبال افزایش روزافزون تولید نفت آمریکا پس از توفان آیدا در خلیج مکزیک، روند صعودی به خود گرفت و قیمت معاملات آتی نفت‌برنت را پس از صعود به بالاترین سطح طی دو ماه اخیر رساند. البته روز جمعه، بهای هر بشکه نفت برنت به میزان 50/ 0درصد افت نرخ داشت و به کانال 75 دلار و 29 سنتی رسید. اما هنوز هم برایند نوسان قیمتی نفت خام برنت در هفته گذشته به میزان 25/ 3درصد مثبت ارزیابی می‌شود. طبق بیانیه آژانس بین‌المللی انرژی در هفته گذشته، تسریع تولید واکسن در اقصی‌نقاط دنیا و شدت گرفتن روند واکسیناسیون، به حمایت از قیمت نفت در بازارهای جهانی ادامه می‌دهد و پیش‌بینی می‌شود که تقاضای جهانی برای نفت در سال 2022 با رشد 85 هزار بشکه در روز به 2/ 3میلیون بشکه در روز افزایش یابد.
نفتا نیز به دنبال صعود بهای نفت، با تحرکات مثبت قیمتی همراه شد، تا جایی که روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش، به میزان 676 دلار و 7 سنت به ازای هر تن مورد معامله قرار گرفت. این خوراک مایع ارزشمند برای شرکت‌های پتروشیمیایی در هفته گذشته رشد 27/ 2درصدی قیمت را تجربه کرد.
80 درصد از عرضه شیمیایی‌‌‌ها معامله شد
برخلاف بازار پلیمرها، در جریان معاملات محصولات شیمیایی بورس کالا طی هفته گذشته افزایش محدود تقاضا و حجم معاملات به چشم می‌خورد. میزان عرضه این گروه از محصولات طی هفته گذشته با افت 5/ 1درصدی نسبت به هفته ماقبل، 43 هزار و 239 تن به ثبت رسید که در مقابل آن تقاضایی به اندازه 38هزار و 978 تن شکل گرفت. این میزان از تقاضا در مقایسه با هفته ماقبل رشد 7 درصدی داشت. درنهایت 34 هزار و 875 تن از انواع محصولات شیمیایی در تالار فیزیکی بورس کالا طی هفته گذشته معامله شد که این میزان دادوستد، بیش از 80 درصد از عرضه‌‌‌ها به شمار می‌رود.
