- لطفا خود را معرفی بفرمایید؟
با نام خدا، فرزین صادق وندی هستم از شرکت صنعتی نوید زر شیمی، متولد 1352 و فارغ التحصیل دوره دکترای شیمی کاربردی از دانشگاه تبریز. از سال 1374 و با ورود به مقطع فوق لیسانس، کار حرفه‌ای خودم را با پلی الفین ها شروع کرده و از سال 1377 بعنوان کارشناس در شرکت پلی نار تبریز، مشغول شدم. از اواخر سال 1389 همکاری خودم را با شرکت پلی پروپیلن جم و از سال 1395 با شرکت صنعتی نوید زر شیمی ادامه دادم.
- در کنفرانس لوله و اتصالات پلی اولفینی مواد پلی پروپیلن راندوم کوپلیمر جدیدی از طرف پتروشیمی نوید زرشیمی معرفی شد که برای اولین بار با هسته زای بتا، برای افزایش خواص مکانیکی جهت استفاده در کاربرد آب گرم مصرفی و سیستم های گرمایشی تولید و عرضه گردیده است لطفا در مورد روند این پروژه توضیح کوتاهی بفرمایید ؟
بهتر است بجای استفاده از واژه خواص مکانیکی، تنها به افزایش مقاومت در برابر ضربه و افزایش چقرمگی این فرم خاص پلی پروپیلن اشاره شود. ذات ساختار بلوری بتا، با افزایش ضربه پذیری پلیمر و مخصوصاً در حالتی که جرم مولکولی بالایی دارد – نظیر گرید لوله – اشاره شود.
یکی از جنبه های جالب توجه بلورینگی پلی پروپیلن، این واقعیت است که این پلیمر توانایی بلورینگی در بیش از یک ساختار را دارد، خاصیتی که از آن بعنوان Polymorphism یا چند شکلی نام برده می شود. فرم معمول پلی پروپیلن دارای ساختار بلورین مونوکلینیک بوده و با نام فرم آلفا شناخته می‌شود. در حالیکه با افزودن برخی از هسته‌سازهای خاص، این پلیمر شکل دومی از ساختار بلوری با آرایش هگزاگونال را خواهد داشت که از آن بعنوان فرم بتا یاد می شود.
با وجود قدمت 40 ساله در خصوص شناخت فرم بلوری بتا، توسعه آن در 25 سال گذشته رخ داده است. شرکتهای تولید کننده صاحب لیسانس نظیر Lyondell-Basell و یا Borealis گریدهای لوله با ساختار بتا را در برنامه و معرفی محصولات خود دارا هستند. همچنین استفاده از این ساختار بلوری بصورت استفاده از Master-batch آن نیز در صنایع تبدیلی محصول گرانول به لوله در شرکتهای لوله سازی وجود داشته است. بررسی کاتالوگ شرکتهای لوله سازی کشورهای پیشرفته نیز موید معرفی این نوع ساختار بلوری هستند.
در این راستا، شرکت صنعتی نوید زر شیمی در ابتدا با همکاری شرکت لوله سازی وحید و پیگیری‌های مستمری که از طرف آقای مهندس صحاف صورت می پذیرفت، نسبت به توسعه این محصول اقدام و در ادامه با پیوستن شرکت آذین لوله و همکاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهر سازی، این پروژه به تحقق پیوست.
- آیا این مواد جهت تولید نیاز به تجهیزات و یا تنظیم پارامترهای متفاوتی نسبت به گرید های معمول راندوم کوپلیمر دارند ؟
مزیت تولید این نوع گرید، عدم اعمال تغییرات در واحد پلیمریزاسیون در مقایسه با نوع معمول بوده و تنها با افزودن عامل هسته ساز بتا در مقدار معین و مشخصی در واحد اکستروژن می باشد. تمرکز بر روش های آنالیز این ساختار و اطمینان از کیفیت محصول نقاط کلیدی تولید این گرید می باشند.
- مزیت این گرید جدید برای مصرف کنندگان چه خواهد بود و آیا کاربردهای جدیدی را شامل خواهد شد ؟
مطابق با آنچه که در سمینار هم به آن اشاره شد، مزایای این نوع ساختار بلوری در تولید لوله را می توان بصورت ذیل خلاصه نمود.
1– قابلیت تحمل فشارعملیاتی در دماهای بالا (Thermal pressure) و مقاومت تنش بیشتر بواسطه قطر داخلی بزرگتر برای لوله های با قطر خارجی یکسان (کاهش ضخامت).
2 – صرفه جویی و کاهش هزینه از بابت استفاده از لوله های با ضخامت کمتر در تاسیسات
3 – افزایش 50٪ در استحکام بلند مدت (50 سال در °C 70 ) برای تحمل فشار MPa 5 در مقایسه با تحمل فشارMPa 3/2 برای گریدهای متداول PP-R .
4 – افزایش مقاومت فشار هیدرواستاتیک امکان استفاده از آن را در فشارهای بالاتر و درجه حرارت بیشتر فراهم می سازد.
5 – برای کاربردهای آب گرم (لوله های کلاس 2) و استفاده در رادیاتورهای با دماهای (لوله های کلاس 5) توصیه می شود.
دو شکل ذیل، خلاصه این مزایای را بخوبی نشان می دهند.
و
- آیا گواهینامه یا استانداردی در مورد این محصول تهیه گردیده است ؟
بله، گواهی توسط مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی برای آزمون طولانی مدت فشار هیدروستاتیک، و در همکاری با شرکتهای لوله سازی وحید و آذین لوله ارائه شده و در سایت اینترنتی شرکت نیز درج شده است. شماره گواهی نیز 4445-25-99 به تاریخ 20/3/1399 می باشد.
- در کنفرانس اخیر لوله و اتصالات پلی اولفینی بیان داشتید که یکی از مشکلات عرضه مواد اولیه پلی پروپیلن پایپ گرید این مطلب هست که همگی دارای اسم مشابه بوده ولی دارای خواص نهایی برابر نمی باشند و در واقع تولید کنندگان این مواد هیچ اقدامی برای دریافت گواهینامه ها و استانداردهای لازم و مربوط نمی نمایند اگر می شود دراین مورد توضیح بفرمایید ؟
اولین مورد در خصوص تولید محصولات پتروشیمی ثبات کیفیت آنها می‌باشد. از دیدگاه شرکت صنعتی نوید زر شیمی، تولید محصول پلیمری با ثبات کیفی و با نوسان قابل قبول در پارامترها فیزیکی- مکانیکی شرط رضایت صنایع تبدیلی و بعبارت دیگر صنایع پایین دستی می باشد. شاید بخش پنهان و با این حال اصلی در توسعه محصول، همین نکته باشد که در شرکت نوید زر شیمی در این خصوص مطالعات و سرمایه گذاری قابل قبولی صورت پذیرفته است.
در خصوص نامگذاری مواد هم، سعی شرکت نوید زر شیمی بعنوان یکی از اولین تولیدکنندگان این نوع پلیمر، رعایت نامگذاری بین المللی شرکت Basell بعنوان صاحب لیسانس این تکنولوژی بوده که مطمئناً سایر شرکتهای پتروشیمی نیز از آن تبعیت می کنند. بنظر اینجانب متولی این بحث با توجه به وجود بورس کالای پتروشیمی، بخش توسعه صنایع تبدیلی و پایین دستی پتروشیمی می باشد، که در زمان ثبت تولید گریدهای جدید و یا توسعه گریدهای فعلی بایستی فرصتی 3 ماهه از بابت ارائه گواهی‌های فنی به شرکتهای تولید کننده بدهند. البته در خصوص گرید بتا برای لوله، این فرصت بدلیل طولانی مدت بودن روش آزمون بایستی حداقل 8 ماه باشد.
- چه توصیه ای برای ادامه رشد این صنعت در آینده دارید ؟
از دیدگاه اینجانب، روشهای ذیل در توسعه این صنعت موثر خواهند بود:
1 – تعامل هرچه بیشتر بخشهای تحقیق و توسعه شرکتهای پتروشیمی با صنایع تبدیلی
2 – توسعه محصول از طریق صادرات آن به کشورهای اروپایی و حتی ترکیه، و دریافت نقطه نظرات آنها جهت قیاس با مواد تولیدی
3- شرکت در نمایشگاههای بین المللی برای معرفی محصولات بصورت تخصصی و نه تنها صرف بخش فروش و معرفی کالا.
4 – برگزاری کنفرانس ها و سمینارهای تخصصی نظیر کنفرانس اخیر در داخل کشور برای تعامل بیشتر صنایع پتروشیمی با صنایع تبدیلی در معرفی نقاط قوت محصولات و همچنین دریافت بازخورد در خصوص نقایص محصولات.
5 – شرکت در سمینارهای بین المللی، مطالعه مجلات تخصصی نظیر Pipe and Profile.
در خصوص تحقیقات آتی در شرکت صنعتی نوید زر شیمی نیز، بایستی این نوید را بدهیم که ما در حال توسعه محصول لوله با توزیع جرم مولکولی پهن تر می باشیم که امیدواریم بزودی محقق گردد.
- و اما در کنفرانس اخیر لوله و اتصالات پلی اولفینی مواد پلی پروپیلن بلاک کوپلیمر جدید دیگری نیز از طرف پتروشیمی نوید زرشیمی معرفی شد و نتایج آن در مورد لوله های کاروگیت از طرف انجمن لوله اعلام شد که برای اولین بار علاوه بر پایپ گرید بودن، دارای مدول خمشی حدود 1370 مگاپاسکال بود و از لحاظ شاخص جریان مذاب هم قابلیت استفاده هم در پروسه اکستروژن و هم در پروسه تزریق جهت تولید اتصالات را داشت، لطفا در مورد روند این پروژه توضیح کوتاهی بفرمایید ؟
همچنانکه در مصاحبه قبلی در خصوص توسعه گرید ZRCT230C (با ساختار بلورین بتا) نیز خدمتتان عرض نمودم، شرکت صنعتی نوید زر شیمی، تعامل بسیار نزدیکی با صنایع تبدیلی و مشتریان خود داشته و در این خصوص نیز بنا به همکاری که ما با آقای مهندس صحاف امین و شرکت لوله سازی وحید داشتیم، با طرح معرفی گرید جدیدی که در مقایسه با ZB332C دارای مدول خمشی بالا برای لوله های فاضلابی دفنی باشند، این پروژه تعریف گردید، که خوشبختانه نتایج قابل قبولی نیز حاصل گردید. البته شرکتهای دیگری نیز نظیر مونا پلیمر اسپادانا گروه گیتی پسند و یا نیک بسپار یزد نیز نسبت به تولید لوله و اتصالات با محصول ZB532C، همکاریهای نزدیکی داشتند.
- آیا این مواد جهت تولید نیاز به تجهیزات و یا تنظیم پارامترهای متفاوتی نسبت به گریدهای معمول بلاک کوپلیمر دارند ؟
بله، ما در تولید این گرید در مقایسه با ZB332C، هم تغییراتی در واحد پلیمریزاسیون و هم افزودنی های آن در واحد اکستروژن داشتیم. با این حال، تنها پارامترهای عملیاتی تغییر یافته اند و نیازی به تجهیز جدید وجود نداشته است.
- مزیت این گرید جدید برای مصرف کنندگان چه خواهد بود و آیا کاربردهای جدیدی را شامل خواهد شد؟
با توجه به مقاومت خمشی بالای پلی پروپیلن در مقایسه با پلی اتیلن، همچنانچه در این کنفرانس نیز مطرح گردید، این گرید قابلیت جایگزینی بجای پلی اتیلن را در لوله های Corrugated داشته و از اینرو، با کاهش ضخامت دیواره لوله، لوله های سبکتر ولی با همان کارایی را خواهیم داشت. همچنین با توجه به استفاده از افزودنی هسته ساز برای افزایش مدول در این گرید، مشکل اعوجاج و Shrinkage نیز در لوله های فاضلابی و اتصالات تهیه شده با این محصول نیز منتفی خواهد شد، ضمن انکه سرعت دستگاههای تزریق در تولید اتصالات و پوش فیتها افزایش خواهد یافت.
- آیا گواهینامه یا استانداردی در مورد این محصول نیز تهیه گردیده است؟
با توجه به محدود بودن تعداد مواردی که این گرید در شرکت نوید زر شیمی تولید و تنها جهت آزمون‌های اولیه در اختیار شرکت‌ها قرار گرفته است، هنوز اقدامی صورت نپذیرفته که امیدواریم در برنامه تولید آتی برای این محصول، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در همکاری با واحدهای تولیدی منتخب خود برای نمونه گیری و تست محصول اقدام فرمایند.
– با توجه به تفاوت قیمت مواد اولیه پلی پروپیلن با پل اتیلن پایپ گرید چقدر شانس نفوذ این مواد را در کاربردهای جدید مثل لوله های دوجداره کاروگیت و اسپیرال می بینید و بنظر شما آیا امکان متعادل سازی تفاوت این قیمت در آینده ممکن خواهد بود؟
در حقیقت هدف اولیه این پروژه، تولید محصولی با مدول خمشی بالا بوده که متعاقب آن مزایایی نظیر، افزایش سرعت تزریق برای تولید اتصالات و پوش فیتها بهمراه کاهش اعوجاج و تغییر ابعاد در لوله‌های تولید شده را در پی داشته باشد.
استفاده از این گرید در تولید لوله‌های Corrugated، نوآوری بوده که توسط گروه لوله‌سازی وحید در جایگزینی با پلی‌اتیلن صورت پذیرفته است. با توجه به بالا بودن مدول و استحکام کششی پلی‌پروپیلن در مقایسه با پلی‌اتیلن، بالطبع لوله‌های تولید شده با پلی‌پروپیلن، دارای ضخامت جداره کمتر در مقایسه با پلی‌اتیلن بوده و وزن کمتری خواهند داشت و این مسئله توجیه کننده قیمت خواهد بود. با این حال با توجه به میزان تولید پلی‌اتیلن در کشور و نیز اینکه تنها تولید کننده گرید High-impact polypropylene مورد استفاده در تولید لوله‌های فاضلابی در کشور، شرکت صنعتی نوید زر شیمی می باشد، این شرکت پاسخگوی مصرف حجم بالای مواد مصرفی برای تولید این نوع لوله ها نخواهد بود.
بایستی توجه داشت که تولید این گرید و نیز سایر محصولات، نشانگر توسعه و توانایی این شرکت برای تعامل هر چه بیشتر با صنایع تبدیلی و مشتریان بوده و بعنوان نقطه قوتی برای شرکت صنعتی نوید زر شیمی خواهد بود.
بایستی توجه داشت که با قطع همکاریهای شرکتهای صاحب لیسانس (عمدتاً Lyondell-Basell) با واحدهای تولید پلی پروپیلن در کشور، شرکت صنعتی نوید زر شیمی، خود را مکلف به توسعه محصولات جدید همگام با پیشرفتهایی که در دنیا صورت می پذیرد، دانسته و با معرفی گریدهای جدید و استفاده از افزودنی های جدید امیدوار است که در این مسیر پیشگام باشد.
