این مقام مسئول با تأکید بر پرهیز وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی از ارزانفروشی افزود: وزارت نفت قصد ندارد برای جذب سرمایهگذاری خارجی، ارزانفروشی کند. البته این نکته را هم یادآور شده که فعلا خبری از انصراف شرکتهای هندی از طرح احداث واحدهای اوره، آمونیاک و متانول در بندر چابهار به گوش او نرسیده است و هندیها خود صلاحشان را بهتر میدانند.
شاهدایی نگاهی هم به برخی انتقادات به گرانبودن نرخ خوراک میکند و میگوید: اینکه برخی شرکتهای پتروشیمی خصوصی منتقدند و عنوان میکنند زیانده شدهاند، واهی است؛ با همین نرخ ٢٢٠دلاری، سودی کمتر از ٢٥ تا ٣٠ درصد ندارند. با همین نرخ، ما تقاضاهای متعدد سرمایهگذاری خارجی داریم.
معاون وزیر نفت با اشاره به مذاکرات انجامشده با شرکتهای شل انگلیس و توتال فرانسه برای ساخت مجتمعهای پتروشیمی با تأمین خوراک اتان ۲۴۰دلاری میگوید: براساس آخرین گفتوگوهای انجامشده با توتال قرار است این شرکت فرانسوی دو واحد اتان کراکر و پلیاتیلن احداث کند و شرکت شل نیز درخواست سرمایهگذاری در احداث واحدهایی با خوراک اتان را در ایران مطرح کرده است. اشاره او به شرکتهای خصوصی است که اکنون توانستهاند مطابق خواسته خود باز هم افزایش نرخ خوراک را به عقب بیندازند. وقتی «شرق» در حاشیه این نشست از او درباره اینکه چرا باید حرف پتروشیمیها به کرسی بنشیند و وزارت نفت افزایش قیمت خوراک را برای آنها لغو کند، با خنده میگوید: نمیدانم. من اطلاع ندارم. شرکت پخش و پالایش محصولات پتروشیمی این کار را کرده، نه من.
معاون وزیر نفت در پاسخ به اینکه نرخی که پتروشیمیها طالب آن هستند، معقول است یا نه، میگوید: طبق آن اطلاعیه، قیمت را افزایش نداده بودند، گفته بودند با نرخ ارز آزاد محاسبه شود که وزیر ورود و آن را لغو کرد، اما اگر ارز تکنرخی شود، دوباره همین اتفاق میافتد. شاهدائی در این نشست خبری با بیان اینکه هماکنون اجرای ۲۵ طرح جدید با سرمایهگذاری ۵۰ میلیارد دلار از مهمترین برنامههای اولویتدار توسعه صنعت پتروشیمی در قالب اجرای برنامه ششم توسعه است، میگوید: در کنار تعیین اولویتهای جدید، توسعه صنایع پتروشیمی در سواحل جنوبی کشور مانند بندر چابهار، قشم، لاوان و عسلویه به دلیل دراختیارداشتن خوراک و نزدیکبودن به آب دریا از دیگر برنامههای اولویت توسعه صنعت پتروشیمی است.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تأکید بر اینکه برخلاف عربستان سعودی و قطر که خوراک متنوع نفت خام و گاز طبیعی برای توسعه پتروشیمی در اختیار ندارند، میافزاید: ایران یکی از معدود کشورهای جهان است که از تمامی خوراکهای مایع و گاز برای توسعه صنعت پتروشیمی برخوردار است. معاون وزیر نفت با تأکید بر اینکه تا پایان امسال طرح MEG مروارید، فاز دوم پتروشیمی کاویان، طرح توسعه پتروشیمی کارون، کردستان، واحد تخت جمشید پارس عسلویه، فاز توسعه سوم پتروشیمی پردیس و پلی استایرن انتخاب و بخشهایی از خط لوله اتیلن غرب به بهرهبرداری و تولید محصول میرسند، میگوید: پیشبینی میشود از سال آینده مجتمع پتروشیمی متانول کاوه، فاز اول پتروشیمی بوشهر، فاز اول پتروشیمی دماوند، پتروشیمی مرجان و واحد اتیلن پتروشیمی ایلام به بهرهبرداری برسد. این مقام مسئول با بیان اینکه در مجموع امسال حدود ٨,٥ میلیون تن به ظرفیت تولید پتروشیمی ایران افزوده میشود، یادآور شد: سال آینده هم در صورت بهرهبرداری از طرحهای جدید پتروشیمیایی حدود پنج میلیون تن ظرفیت جدید در صنعت پتروشیمی در مدار بهرهبرداری قرار خواهد گرفت.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان اینکه هماکنون برای ساخت یک واحد تولید اتیلن به حدود ۹۰۰ میلیون دلار و احداث یک واحد تبدیل اتیلن به پروپیلن به حدود ١,٢ تا ١.٥ میلیارد دلار سرمایهگذاری نیاز است، تصریح میکند: تعیین قیمت ۲۲۰دلاری برای فروش خوراک اتان به صنایع پتروشیمی دارای توجیه اقتصادی لازم است. معاون وزیر نفت با یادآوری اینکه برخلاف عربستان و قطر شرکتهای پتروشیمی که در مناطق آزاد اقتصادی و انرژی قرار گرفتهاند، معاف از مالیات برای صادرات محصولات پتروشیمی هستند، میگوید: توسعه صنعت پتروشیمی با قیمت فعلی اتان منجر به حاشیه سود ۲۵ تا ۳۰ درصدی برای شرکتهای پتروشیمی خواهد شد. وی درباره سرمایهگذاری یکی از شرکتهای مطرح جهان در پتروشیمی میگوید: شرکت (یواوپی) UOP از طریق یکی از شعبههای اروپایی خود با ایران مذاکراتی انجام داده و اعلام کرده است که قصد دارد در بخش تأمین فناوری با ایران همکاری کند. وی با اشاره به تأثیرپذیربودن این صنعت از روابط بینالمللی میگوید: صنعت پتروشیمی بسیار وابسته به روابط بینالمللی است، گرفتن دانش فنی از خارج از کشور که معمولا در دست شرکتهای مطرح در کشورهای بزرگ است، نیاز مستمر این صنعت است؛ همچنین تأمین سرمایه از بانکهای بینالمللی و اخذ بیمه نیز از دیگر نیازهای صنعت پتروشیمی است که در بستر روابط بینالمللی جای میگیرد.
شاهدایی درخصوص سیاستهای توسعهای صنعت پتروشیمی ادامه میدهد: اگرچه پیمانکاران ایرانی امروز میتوانند پروژهها را بهصورت EPC انجام دهند، اما هنوز در بخش مهندسی پایه و مفهومی جای رشد داریم و سیاست دولت این است که صنعت پتروشیمی با سرمایهگذاری خارجی رشد کند. مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان اینکه «بازار متانول آینده خوبی ندارد»، میگوید: واحدهای اورهآمونیاک یکبهیک دارند زمین میخورند و در روزهای اخیر، یک واحد از اورهآمونیاک شیراز بهطورکلی تعطیل شد؛ متأسفانه در دولت قبل مجوزهای متعددی برای متانول و اورهآمونیاک صادر شد که ما سال گذشته واحدهایی را که تا ١٠ درصد پیشرفت فیزیکی داشتند از اولویت خارج کردیم چراکه آینده اورهآمونیاک و متانول خوب نیست.
علیمحمد بساقزاده، مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی، نیز در حاشیه این نشست در گفتوگو با «شرق» سخن از کاهش حاشیه سود شرکتهای پتروشیمی و پالایشیها بهواسطه افزایش قیمت جهانی نفت خام به میان میآورد.
اما او تأکید میکند که خوراک پتروشیمی در خارج از ایران، معمولا مایعات و جامدات است، اما در ایران از گاز استفاده میشود که میتواند برای آنها حاشیه سود بیشتری ایجاد کند زیرا گاز در ایران ارزان است.
او با اشاره به برخی مجتمعهای پتروشیمی که از خوراک مایع استفاده میکنند، ادامه داد: فرمولهای قیمتگذاری خوراک پتروشیمی، طبق نرخ ارز بانک جهانی است. در نتیجه قیمتها بهصورت دلار محاسبه میشود و اگر قیمت نفت خام جابهجا شود، قیمت محصولات هم جابهجا میشود. در نتیجه حاشیه سود برای پتروشیمیها در شرایطی که نفت خام کاهش یافته بود، افزایش یافت و اکنون نیز که قیمت نفت افزایش یافته، حاشیه سود آنها کاهش یافته است. بهگفته بساقزاده، معمولا خوراکهای مایع پالایشگاهها و پتروشیمیها همیشه پایینترین سود را دارند و با کمترین تغییر تحتتأثیر قرار میگیرند. بهاینخاطر وقتی افزایش قیمت مطرح شد، حساس شدند. از طرفی نرخ ارز در داخل فرمولهای وزارت نفت، نرخ ارز مبادلهای بانک مرکزی است. بنابراین وزارت نفت فعلا تعیین نرخ خوراک مایع براساس نرخ ارز آزاد را از دستور کار خارج کرد تا زمانیکه نرخ ارز از سوی بانک مرکزی تکنرخی شود.