وضعیت نابسامان عرضه مواد پلی پروپیلن پایپ گرید در بورس کالا

• لطفا ابتدا خود را معرفی نمایید؟

محمد صالحی هستم سرپرست خرید شرکت آذین لوله سپاهان

• با توجه به رقابت های سنگین و قیمت های نجومی بی سابقه در خصوص گرید پلی پروپیلن شیمیایی پایپ گرید ، تحلیل جنابعالی از وضعیت عرضه و تقاضای این گرید در بورس کالا چیست؟

به نظر اینجانب مشکل اول در عرضه و میزان کف عرضه مشخص شده توسط واحد صنایع پایین دستی میباشد . اگر برنامه ریزی دقیق تری از میزان تقاضا و همچنین وضعیت تولید پتروشیمی ها برای این گرید وجود داشت ، شرایط بهتری نسبت به وضع موجود داشتیم .  مثلا در زمانی که گرید پلی پروپلین پایپ با رقابت بالایی در بورس کالا مواجه میباشد ، برخی از پتروشیمی ها که ظرفیت تولید این مواد را دارند گریدهایی را عرضه میکنند که ضرورت کمتری دارد . و یا اینکه در حالی که پلی پروپلین گرید پایپ با وضعیت تقاضا و رقابت بالا مواجه میباشد ، عرضه مواد Mr230  مارون قطع میشود . آیا صنایع پایین دستی به عنوان متولی نظارت بر کف عرضه ها نمیتوانست با برنامه ریزی دقیق تر ، مانع از عدم عرضه این گرید شود ؟ حداقل کاری که قابل انجام بود عرضه سلف این گرید برای کاهش التهاب در بورس و بازار میباشد . در بحث تقاضا نیز متاسفانه اختلاف قیمت بالای این گریدها بین قیمت تمام شده در بورس کالا و بازار مواد اولیه ، این گریدها را به جذابترین گریدها برای واسطه های بازار تبدیل کرده است تا جایی که در برخی موارد سود حاصله از فروش یک ظرفیت از این گریدها در بازار به حدود 3 میلیارد ریال میرسد . در مدیریت تقاضا وزارت صمت متولی اصلی میباشد که متاسفانه تصمیمات دقیق و کارشناسی شده  توسط این وزارتخانه گرفته نمیشود ، و به جای شناسایی واسطه ها در یک شب به صورت ناعادلانه نیمی از سهمیه های پلی پروپلین را کم میکنند و در این بین سهمیه خیلی از شرکتها کاهش پیدا نمود ولی واسطه های بازار همچنان در حال خرید مواد از طریق بورس و فروش آن در بازار آزاد می باشند . این موضوع نشان میدهد مبناهای وزارت صمت برای مدیریت تقاضا اشتباه و نیازمند بازنگری می باشد .

• نظر شما در خصوص تقسیم بندی بورس کالا در حوزه پلی پروپیلن به دودسته گرید نساجی و شیمیایی چیست؟

این دسته بندی به صورت کلی میباشد و قطعا نیاز به اصلاح دارد . یکی از اشکالاتی که باعث واسطه گری در بازار مواد اولیه پلی پروپلین گرید پایپ شده است ، همین دسته بندی کلی میباشد . به این دلیل که پلی پروپلین های Random  و Copolymer و Impact  با رنج mfi  مختلف در دسته بندی شیمیایی قرار گرفته اند . و این مورد عاملی شده است که شرکتهایی که مواد اولیه خریداری شده از طریق بورس کالای خود را در بازار آزاد به فروش می رسانند ، با توجه به اختلاف قیمت همیشگی مواد اولیه بین بورس و بازار ، در هر هفته هر گریدی که سود بیشتری داشته باشد را خرید و به ایجاد بازار سیاه کمک می کنند . در صورتی که اگر به عنوان مثال در دسته بندی بورس کالا به اینگونه عمل شده بود که پلی پروپلین های رندم با mfi  زیر یک ، در یک دسته جداگانه قرار می گرفت( مثل دسته بندی پلی پروپلینهای پزشکی )، این دسته مخصوص شرکتهای تولید کننده گرید پایپ می شد ، و دیگر شرکتها حق خرید این گریدها را نداشته باشند ، قطعا با بازار سیاه کمتری به نسبت حال حاضر روبه رو بودیم .

• مبنای قیمت گذاری مواد در بورس کالا بر اساس نرخ دلار نیمایی هفتگی یا ماهیانه می باشد آیا این مبنا با واقعیت های امروز اقتصاد کشور همخوانی دارد ؟

ببینید مبنای قیمت گذاری با دلار نیما که دائما در حال نوسان میباشد به صورت هفتگی مشکلاتی را برای تولید کنندگان بوجود آورده است ولی واقعیت امر این است که در موادهای پلی پروپلین قیمت پایه بورس تاثیر بسزایی در قیمت نهایی ندارد ، وقتی این موادها  بالای 100 درصد رقابت میخورند دیگر قیمت پایه آن نقش مهمی در قیمت نهایی این محصول ندارند . در اینجا بهتر است تمرکز بر روی کاهش رقابت در بورس کالا باشد . در حال حاضر قیمت اکثر پلی پروپلین هایی که در بورس کالا در حال عرضه میباشد ، با توجه به میزان رقابت بالایی که در بورس کالا انجام میگیرد ، از قیمت جهانی این موادها بسیار بالاتر می باشد . به همین دلیل پتروشیمی ها تمایل دارند که با مهندسی عرضه ، ایجاد تقاضای بالاتر و در نهایت رقابت بالاتر بکنند . بنده میزان سود پتروشیمی ها از ناحیه رقابت حاصله در بورس کالا در 6 ماه گذشته ، فقط در پلی پروپلین های شیمیایی و نساجی را محاسبه کرده ام ، حدود مبلغ 1500 میلیارد تومان فقط در 6 ماهه گذشته از ناحیه رقابت در بورس عاید پتروشیمی ها شده است که این سود مازاد بر سود دیده شده در قیمت پایه میباشد . این عدد ، مبلغ قابل توجه و بسیار جذابی برای پتروشیمی ها می باشد . لذا به نظر بنده تمام تمرکز و برنامه ریزی ها باید در جهت از بین بردن این رقابت ناسالم باشد . یکی از راه حل ها این است که برای رقابت در بورس کالا ، سقف قرار بگیرد تا از رقابتهای نجومی بالای 100 درصد جلوگیری به عمل آید .

• همانطور که مستحضرید بر اساس مصوبه چهل و هفتمین جلسه کمیته تخصصی پتروشیمی مورخ 24 آبان 99، مجوز واردات پلی پروپیلن شیمیایی صادر شده است که این امر به واسطه برخی از مجتمع های پتروشیمی انجام خواهد گرفت ، اساساً چالش های پیش روی این طرح را چگونه ارزیابی می کنید؟

به نظر من یکی از راه هایی که میتواند بحران به وجود آمده فعلی را تا حدودی برطرف نماید موضوع واردات میباشد . که البته مقداری زمانبر می باشد و در حال حاضر یکی از مهمترین چالش های این طرح تخصیص ارز میباشد ،  ولی نظر من این است که ما الان مشکل کمبود پ پ در کشور نداریم ، مشکل اصلی در توزیع میباشد . مشکل از آنجایی شروع میشود که موادهای عرضه شده در بورس کالا به دست تولید کننده واقعی نمیرسد و سر از انبارهای شور آباد و دیگر انبارهای موجود در کشور در میاورد . اگر امکان آمارگیری دقیق بود شاید بیش از حدود 40 درصد از موادهای پلی پروپلین عرضه شده در بورس کالا در دست واسطه های بازار میباشد . که متاسفانه انگیزه ایی برای شناسایی و غیر فعال کردن این پروانه ها در وزارت صمت دیده نمیشود . و تا زمانی که این مشکل حل نشود تغییر در وضعیت موجود به وجود نخواهد آمد . اولین پیشنهاد شناسایی و غیر فعال کردن پروانه هایی هست که در طول سالیان گذشته به اشتباه از طرف واحد صمت صادر شده است و الان در دست واسطه های بازار می باشد . راه حل شناسایی این پروانه ها به نظر من از طریق میزان خرید و فروش شرکت ها که در حال حاضر مبنای وزارت صمت میباشد ، نیست ، راه حل بازدید از محل تولید کارخانجاتی که بیشترین خرید این موادها را داشته اند ، بررسی قبوض برق مصرفی ، تعداد نیرو بیمه شده ، تعداد خطوط تولید و … توسط کارشناسان مجرب و از چند ارگان مختلف می باشد . این بهترین راه برای شناسایی و ابطال این پروانه هاست . در حال حاضر بیشترین تمرکز وزارت صمت میزان خرید و فروش شرکت ها در ادوار گذشته است که خطای آن بسیار زیاد می باشد . مثلا الان بورس کالا هر هفته برای ورود در بورس کالا محدودیت ایجاد میکند ، وقتی خود بورس محدودیت ایجاد میکند ، یک واحد تولیدی چطور میتواند سهمیه ماهیانه خود را خرید کند ؟؟؟؟ بعد همین میزان خرید مبنای میزان سهمیه این شرکت قرار می گیرد . ضمن اینکه بعد از اعمال محدودیت از طرف بورس کالا ممکن است در رقابت ، موادی به این شرکت نرسد و یا اصلا گرید مصرفی این شرکت در چند هفته عرضه نشود و در پایان ماه میزان سهمیه خود را نتواند خرید کند . پس می توان گفت این مبنای احال حاضر اشتباه می باشد .

• پیشنهاد جنابعالی به تولیدکنندگان این بخش از صنعت در خصوص برون رفت از بحران فعلی چیست؟

به نظر بنده تولید کنندگان با تشکیل انجمن های تخصصی و نزدیک شدن به یکدیگر ، اولا جلوی رقابت با یکدیگر در بورس کالا را بگیرند و ثانیا با بررسی اشکالات موجود در تصمیم گیری های وزارت صمت ، صنایع پایین دستی و بورس کالا ، با همفکری و ارائه پیشنهادات عملی مانع از تصمیمات اشتباه بشوند و همچنین رویه های فعلی که نیاز به بازنگری و اصلاح دارند را مورد بررسی قرار دهند .

راه حل های دیگری هم وجود دارد که با توجه زمان محدود این مصاحبه ، ان شاالله در فرصتی دیگر به آنها می پردازیم .