چراغ قرمزتقاضا، عقب‌نشینی معاملات

سکاندار قیمت پایه هفته جاری برای محصولات پتروشیمیایی بورس کالا قیمت جهانی است. میانگین هفتگی بهای دلار به‌عنوان دیگر متغیر معادله کشف نرخ پایه، کاهشی بود، اما این مقدار کاهش به اندازه ۱۱/ ۰درصد ارزیابی شد که نسبت به تغییرات قیمت‌های جهانی اثر چندانی بر جای نگذاشت. از این رو قیمت پایه محصولات پلیمری و شیمیایی که روز گذشته با ترکیبی از افزایش و کاهش اعلام شد، تحت تاثیر نوسان قیمت‌های جهانی قرار گرفت.

ترکیبی از افزایش و کاهش در نرخ پایه

قیمت مبنای دلار معادله تعیین نرخ پایه محصولات پلیمری و شیمیایی در هفته چهارم شهریورماه، ۲۲ هزار و ۹۱۰ تومان محاسبه شد که به میزان ۲۵ تومان نسبت به قیمت ۱۴ شهریور کاهش داشت. این میزان تغییر به‌قدری محدود بود که رد پای آن در نرخ پایه محصولات پلیمری و شیمیایی چندان برجسته نبود و بار دیگر، نرخ جهانی این محصولات سکاندار تعیین قیمت پایه شد.

در میان پلیمرهای بورس کالا، گریدهای مختلف پلی‌پروپیلن شیمیایی با قیمت‌های بسیار متفاوتی اعلام شد، به‌طوری که برخی از گریدهای آن بیشترین رشد قیمت پایه این هفته و برخی دیگر بیشترین کاهش نرخ پایه را داشت. بازه نوسان نرخ در بین پلیمرها به گونه‌ای است که نیمی از محصولات با رشد قیمت همراه شده‌اند که به دلیل نوسان مثبت قیمت‌های جهانی است. مجموعه گریدهای پلی‌وینیل کلراید (PVC) با ۱۳/ ۲درصد رشد قیمت پایه نسبت به هفته گذشته عرضه می‌شوند. در بین محصولات شیمیایی نیز بازه نوسان قیمت پایه نسبتا پراکندگی محدودی داشت و سود کاستیک با ۴۷/ ۵درصد رشد، بیشترین افزایش قیمت پایه را داشت. در مقابل آمونیاک (گاز و مایع) با افت ۵۷/ ۲درصدی قیمت پایه خود نسبت به هفته ماقبل عرضه خواهد شد.

  نوسان قیمت نفت در محدوده خنثی

قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمیایی هفته گذشته نوسان نسبتا محدودی داشتند، اما ترکیبی از افزایش و کاهش در بین گریدهای مختلف نمایان است. برخی از کارشناسان معتقدند که نرخ جهانی محصولات پتروشیمیایی اخیرا توجهی به تکانه‌های قیمتی خنثی در بازارهای جهانی نفت ندارد؛ چرا که هفته گذشته نفت‌خام تحت تاثیر اخبار متعددی قرار داشت که نوسان نرخ را در معاملات آن محدود کرد، به‌طوری که هفته گذشته برآیند تغییرات قیمت برنت ۳۶/ ۰درصد ارزیابی شد.

در معاملات آخرین روز هفته گذشته یعنی ۱۰ سپتامبر، هر بشکه نفت‌خام برنت به میزان ۷۲ دلار و ۸۷ سنت معامله شد که نزدیک به ۲ درصد رشد قیمت روزانه را نشان داد. پس از توفان آیدا در خلیج مکزیک، تولید نفت با محدودیت مواجه شد و ۱/ ۱میلیون بشکه از تولید روزانه آن کاهش یافت. در مقابل چین به منظور کاهش قیمت مواد اولیه شرکت‌های پالایشی خود، تصمیم به آزادسازی ذخایر ملی نفت گرفته است که عاملی در کاهش بهای نفت به شمار می‌رود. همه این موارد قیمت نفت را در هفته گذشته با افت و خیزهای محدودی همراه کردند و در نهایت برآیند آن خنثی شد. نفتا به‌عنوان اصلی‌ترین خوراک مایع شرکت‌های پتروشیمیایی در پایان هفته گذشته با نرخ ۶۶۱ دلار به ازای هر تن مورد دادوستد قرار گرفت و به میزان ۱۱ دلار افزایش قیمت روزانه را تجربه کرد. اما نوسان قیمتی این محصول همسو با تکانه‌های بهای نفت در هفته گذشته چندان برجسته نبود و کمتر از یک درصد ارزیابی شد.

  حجم معاملات پلیمرها به ۷۰ هزار تن کاهش یافت

در جریان معاملات هفته گذشته بازار محصولات پلیمری بورس کالا در هر سه داده پراهمیت معاملاتی روند نزولی به خود گرفتند. افت و خیزهای مکرر بهای آزاد ارز و تمایل آن به نرخ‌های کاهشی تا اواسط هفته گذشته، از جمله دلایل نزولی شدن معاملات پلیمرها به شمار می‌رود. اینکه تکانه‌های بهای ارز در بازار آزاد از روند مشخصی پیروی نمی‌کند و اثر تغییرات سریع آن، جو کلی معاملات کالایی‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، مساله‌ای است که نه‌تنها علت اصلی صعود حجم معاملات در روزهای رونق این بازار است، بلکه در شرایط بروز نااطمینانی و نوسان‌های کاهشی بهای ارز، افت حجم معاملات از مسیر کاهش تقاضای خرید برای مواد اولیه پلیمری اتفاق می‌افتد.

هفته گذشته به میزان ۷۰ هزار و ۱۳۱ تن انواع مواد اولیه پلیمری در بورس کالای ایران مورد دادوستد قرار گرفت که در مقایسه با هفته ماقبل آن ۱۵ درصد کاهش داشت. تکانه‌های مکرر بهای ارز در بازار آزاد مسبب اصلی این افت و خیزهای معاملاتی است که سبب کاهشی شدن دادوستد پلیمرها طی دو هفته متوالی شده است.  اگر بخواهیم دلیل افت حجم معاملات را در بین نیروهای بازاری موشکافی کنیم، به رابطه مستحکم تقاضا با حجم معاملات خواهیم رسید؛ چرا که طبق سابقه معاملاتی این بازار طی سال‌های ماقبل، در عموم هفته‌ها با کاهش میزان تقاضا آن هم در شرایطی که عرضه‌ها با حجم قابل قبولی همراه هستند، حجم معاملات وارد مسیر نزولی شده است. مجموع عرضه محصولات پلیمری بورس کالا طی هفته گذشته به میزان ۱۰۱ هزار و ۴۵۵ تن به ثبت رسید که این میزان عرضه همواره قابل قبول ارزیابی می‌شود و بالغ بر ۱۵ درصد بالاتر از متوسط عرضه‌های هفتگی در سال جاری است.

طبق بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» بیشترین اثرپذیری حجم معاملات از مسیر تقاضا عبور می‌کند؛ چرا که به‌رغم وجود همبستگی میان سه داده حیاتی معاملات بازار پلیمرها یعنی عرضه، تقاضا و حجم معاملات، میزان همبستگی بین حجم معاملات و تقاضای خرید محصولات پلیمری بالاتر است که به‌وضوح می‌توان کاهش حجم معاملات این محصولات را از مسیر تقاضا رهگیری کرد. افت ۲۵ درصدی تقاضا در هفته گذشته این رابطه را تایید می‌کند؛ چرا که هفته گذشته به میزان ۸۷ هزار و ۷۹۵ تن تقاضا به تالار فیزیکی بورس کالای ایران برای خرید انواع محصولات پلیمری وارد شد که نسبت به هفته ماقبل کاهش چشمگیری داشت.

از آنجا که تغییرات حجم عرضه نسبت به هفته ماقبل افت محدود ۶ درصدی داشت و همواره رقمی بالای ۱۰۰ هزار تن است، بخش عمده کاهش حجم معاملات مربوط به افت میزان تقاضای این بازار است. در نهایت تقابل عرضه و تقاضا در این بازار موجب دادوستد ۶۹ درصد از حجم عرضه‌های هفته گذشته پلیمرها شد.

  اثرپذیری ناچیز شیمیایی‌ها از شرایط بازار

اوضاع معاملات در بازار محصولات شیمیایی بورس کالا کمی متفاوت بود. هفته گذشته میزان تقاضا و حجم معاملات در این بازار به میزان محدودی افزایشی شد، در حالی که حجم عرضه‌ها کاهش ۹ درصدی داشت. به عبارت دقیق‌تر هفته گذشته به میزان ۴۳ هزار و ۹۴۲ تن انواع محصولات شیمیایی در بورس کالا عرضه شد که در مقابل آن تقاضای ۳۶ هزار و ۴۱۴ تنی شکل گرفت. این میزان از تقاضا در مقایسه با حجم تقاضای هفته ماقبل خود، به میزان ۵/ ۳درصد افزایش یافت. سرانجام به میزان ۳۳ هزار و ۱۳۳ تن انواع مواد اولیه شیمیایی در بورس کالای ایران مورد دادوستد قرار گرفت که نسبت به هفته ماقبل آن رشد ۲درصدی داشت.