افزایش بیش از ۵۰۰تومانی نرخ نیمایی ارز از عوامل مهم رشد قیمتهای پایه بوده است. از طرفی با وجود افزایش بهای آزاد ارز، تقاضا برای محصولات پتروشیمی با رونق محسوسی در طول هفته گذشته مواجه نشد؛ با وجود اینکه بهطور سنتی جهشهای قیمتی ارز موجب افزایش خریدهای هیجانی در این بازار میشود. همچنین در بازار جهانی واهمه از رکود بر معاملات کامودیتیها از جمله محصولات پتروشیمی سایه افکنده است. از طرفی بهای نفت و نفتا نیز که خوراکهای اصلی در این صنعت محسوب میشوند، طی هفتههای گذشته بهدلیل افت اقتصادهای جهانی در مسیر کاهشی قرار گرفته است.
روند بیتغییر معاملات پتروشیمی
هفته گذشته بورسکالا میزبان عرضه بیش از ۱۳۵هزار تن محصول پتروشیمی بود که نسبت به هفته دوم آذرماه رشد حدود ۶درصدی را تجربه کرد. باوجود اینکه طی هفته گذشته بهای آزاد ارز در کانال افزایشی قرار گرفت؛ اما بررسی آمارهای بورسکالا نشان میدهد که تقاضا برای محصولات پتروشیمی در مجموع افزایشی نبوده است. بهطور سنتی در این بازار، زمانی که نرخ ارز دچار جهشهای مقطعی میشود، خریداران ترجیح میدهند با افزایش تقاضا به این خبر واکنش نشان دهند و بهاصطلاح خریدهای هیجانی رونق پیدا میکند. با این حال، طی هفته گذشته حجم معاملات در زیرگروه پلیمریها با ۸هزار تن کاهش به ۸۲هزار و ۲۵۶تن رسید. البته در زیرگروه شیمیاییها افزایش تقاضا موجب افزایش ۵هزار تنی حجم معاملات شد.
با اینحال این افزایش جزئی بود و نتوانست مانع کاهش میزان تقاضای مجموع شیمیاییها و پلیمریها نسبت به هفتههای گذشته شود. از طرفی به نظر میرسد خرید محصولات شیمیایی به دلیل عرضه انواع گریدهای دوده صنعتی افزایش یافته است. تولیدکنندگان این محصول الزامی برای عرضه آن به صورت هفتگی در بورسکالا ندارند و بهطور معمول زمان عرضه دودههای صنعتی تقاضا برای محصولات شیمیایی کمی افزایش مییابد؛ چراکه خریداران این محصول نیز با عرضه آن تصمیم به رقابت برای خرید میگیرند.
همچنین درست است که افزایش بهای ارز بهطور سنتی موجب افزایش تقاضای خریداران میشود؛ اما بدتر شدن فضای کسبوکار و رشد بیمحابای تورم از طرفی مانع افزایش تقاضای این تولیدکنندگان به امید رونق کسبوکار در آینده میشود. در واقع تورم با افزایش قیمت مواد اولیه و ابزار تولید همچون ابزاری مخرب مانع افزایش تولید این بنگاهها و در نتیجه افزایش تقاضا میشود.
قیمتهای پایه افزایشی شد
سیوسومین قیمتهای پایه اعلامشده از سوی دفتر توسعه صنایع تکمیلی در حالی اعلام شدند که بهجز دو مورد، تمام آنها همچون هفته گذشته افزایشی بودند. افزایش ۵۶۹تومانی بهای نیمایی ارز از عوامل مهم سبزپوشی قیمتهای پایه بود. بررسی قیمتها نشان میدهد که میانگین هفتگی نرخ نیمایی دیروز هم رکورد جدیدی را ثبت کرد و قیمتهای پایه با نرخ ۲۸هزار و ۷۲۸تومان محاسبه شدند.
بررسی قیمتهای پایه در زیرگروه پلیمریها نشان میدهد که پلیاتیلنهایی همچون سنگین اکستروژن و پیویسیها با حدود ۴درصد افزایش قیمت در صدر جدول افزایشیها جای گرفتند. پلیپروپیلنها نیز با یکدرصد افزایش قیمت در انتهای جدول قرار گرفتهاند. در زیرگروه شیمیاییها بیشترین افزایش قیمت متعلق به منواتیلن گلایکول با ۴درصد افزایش قیمت بود. برای متانول و بنزن نیز حدود ۳درصد افزایش قیمت ثبت شده است. بهای نیمایی ارز از ابتدای سال رشد آرام اما پیوستهای را در پیش گرفته است و بهطور مداوم رکوردهای جدیدی را ثبت میکند. اما تاکنون با وجود افزایش قیمت بهای نیمایی دلار، بهدلیل کاهش قیمت جهانی پتروشیمیها تحت تاثیر واهمه از رکود در دنیا، روند قیمتهای پایه اکثر این محصولات بهطور کلی نزولی بوده است. حال باید دید در آینده برآیند تقاضای جهانی و رشد بهای نیمایی ارز، جهت قیمتهای پایه را به کدام سمت خواهد برد.
ریزش بهای نفت و نفتا
بهای نفت و نفتا بهعنوان مهمترین خوراک پتروشیمی، تاثیر زیادی بر قیمت محصولات پتروشیمی دارد. نفتا خوراکی کلیدی برای پلاستیکهاست و بهای آن شاخص قیمتی برای طیف وسیعی از محصولات پتروشیمی به شمار میرود. قیمت نفتخام در هفتههای گذشته با افزایش واهمه از رکود، بهخصوص در کشورهای صنعتی در کانال کاهشی قرار گرفته است. روز گذشته بهای نفتخام وست تگزاس به ۷۴دلار به ازای هر بشکه رسید که نسبت به ابتدای ماه نوامبر حدود ۱۸درصد کاهش داشته است. بهای معاملات آتی نفتا نیز با کمبود تقاضا به زیر ۶۰۰دلار رسیده است. ریزش قیمت نفتخام نیز از عوامل تاثیرگذار بر کاهش قیمت این محصول بوده است، بهطوری که روز گذشته بهای هر تن نفتا به ۵۸۴دلار رسید. این سطح قیمتی از اواسط سال میلادی گذشته تاکنون مشاهده نشده بود.
فعالیت صنعتی بهخصوص در ایالاتمتحده و اروپا ضعیفتر شده؛ چرا که شرایط مالی سختتر و افزایش نرخهای بهره فعالیت اقتصادی را کاهش داده و چشمانداز تقاضا را تضعیف کرده است. مواضع بانکهای مرکزی جهان این نگرانی را برانگیخت که رکود ممکن است برای اقتصاد ایالاتمتحده اجتنابناپذیر باشد و رکودی را که در حال حاضر در اروپا اتفاق میافتد تسریع بخشد. با این حال اخبار رسیده از شرق آسیا مثبت است. با افزایش فعالیت اقتصادی در چین و کاهش مقررات سیاست کرونا صفر، امید به بهبود مصرف سوخت در این کشور افزایش پیدا کرده است. آژانس بینالمللی انرژی نیز چشمانداز نسبتا صعودی را برای آینده این بازار طی سال آینده میلادی پیشبینی کرده و از بازگشایی اقتصاد چین بهعنوان محرک حیاتی برای رشد عرضه و تقاضا نام برده است.