همه دور یک میز برای نجات صنعت لوله های پلی اتیلنی(بخش دوم)

مجید رضایی مدیرعامل شرکت بازرگانی پتروشیمی جم:

در بحث تولید پتروشیمی جم ، همانطور که دوستان می گویند، ظرفیت یکی از خطهای ما این است که سیصد و سی هزار تن در سال تولید داشته باشیم ولی این به این معنی نیست که قالب بگیریم برای پلی اتیلن گرید لوله و مدام سیصد و سی هزار تن پشت هم بتوانیم تولید کنیم، چون پایپ یک گریدخاصی است و شرایط سختی دارد و تولید مداوم آن برای ما امکان پذیر نیست و قطعاً ما باید برنامه دوره ای داشته باشیم، مثلاً بیست هزار تن بزنیم، تعطیل کنیم یک گرید دیگر بزنیم، مثلاً بیست روز، چهل روز، بعد دوباره مجدداً به این برگردیم

. در نهایت اگر پتروشیمی جم همه عوامل و داده های آن حاضر باشد، از لحاظ شکل تکنیکی آمادگی داشته باشد در سال حدود شصت الی هفتاد هزار تن تحویل بازار می‌دهد.

پتروشیمی جم دوستان درست می گویند از چند سال قبل این بحثی که بالاخره ما می‌توانیم تولید کنیم بوده، ولی به لحاظ اینکه کاتالیست این گرید کاتالیست بازل بود و در بحث تحریم ها به ساپورت نشدیم و حتی تا اواخر بحثی که ما سال پیش هم آلمان بودیم با این‌ها جلسه گذاشتیم به ما گفتندکه با ما صحبت نکنید و به هیچ عنوان کاتالیست را در اختیار ما نگذاشتند، بچه‌های پژوهش ما آمدند با شرکت ساینوپک چین با هم نشستند، خیلی کار کردند و توانستند یک کاتالیست بازسازی کنند و الگوبرداری انجام دادند و کار تحقیقاتی انجام دادند و پس از آن ، محموله ای آوردیم، بحث آزمایشگاهی آن تأیید شد یک محموله 10000 تنی قرار شد تولید کنیم که بر حسب برنامه تولید که‌NPC داشت ، قرار بود دیماه این را تولید کنیم ولی در آبانماه چون مارون از مدارخارج شده بود و بحث بازار اتفاق افتاد ما بیش از 9000تن بر اساس آماری که موجود است ، در بورس کالا عرضه کردیم ، مجدداً ما از همان مواد 30000 تن خریداری کردیم و قرار بود در بهمن و اسفند نیز 30000 تن را بصورت 2بخش 15000 تنی بگذاریم در خط و تولید کنیم. ولی متأسفانه یک شرایط مشکلی که گرایدارهای ما به وجود آمده، دقیقاً سال گذشته همین موقع بود ما شروع کردیم به تولید ایکس تری ، برج اسفند، وقتی بورس هم تقریباً پانزده هزار تن سلف فروخته بودیم، پنج هزار تن را تحویل دادیم یک دفعه واحد ما به صورت کامل خوابید، SHUT DOWN کرد، چهل روز چهل و پنج روز تعمیرات ما طول کشید ما یک سری مشکلات دیگر داریم، دوازده و نیم میلیون دلار زیان ما ناشی از این توقف بود، دوازده و نیم میلیون دلار یعنی روزی هزارتن محصول تبدیل می‌کردیم، چون جم تولید کننده اتیلن است، ما علاوه بر تأمین نیاز خودمان ششصد هزار تن اتیلن تأمین می‌کنیم ، ششصد هزار تن اتیلن نیز به سایر پتروشیمی‌ها از قبل مهر، ایلام ، امیرکبیر و دیگران می‌دهیم. اتیلن قیمت گذاری آن بر دو شکل است، وقتی بین مجتمعی هست، بر اساس قیمت ارز مبادله ای هست، وقتی ما تبدیل به کالا می‌کنیم، چه در بورس کارهای کشور بفروشیم ،چه صادر کنیم بر اساس طرح آزاد، یعنی بیست درصد اختلاف اتیلن داریم. ما روزی هزار تن اتیلن که تبدیل می‌کردیم به پلی اتیلن را به مدت چهل روز نداشتیم، از آن طرف خود هزینه تعمیر خط برایمان خیلی دردسر ساز شد و از آن طرف دوستان در بورس کالا گلایه می کردند و   از آن طرف تولید کننده حق دارد، ما در جلسه قبلی کارگروه پلی اتیلن مهندس صحاف زاده تشریف داشتند ، بحث ما بر همین بود که اگر واقعاً بالاخره یک نگاه کلی به بحث صنایع پلی اتیلن تولید لوله در کشور هست، و بالاخره نگاه ما این باشد که وضعیت بحران آب و در بحث گاز و این‌ها داریم و قرار است یک اقدام ملی بشود، آن در اراده پتروشیمی جم و دیگران نیست، الان ظرفیتی که تمام صنایع لوله کشور دارند کار می‌کنند، فکر نکنم میانگین آن بالای پنجاه درصد باشد، پنجاه درصد ظرفیتش خالی است و از آن طرف بحث نیز پروژه‌های آب کشور که اهمیت خاصی دارد، همین این ها راکد مانده و حالا منتظرند پتروشیمی جم یا دیگری بیاید این مواد را تولید کند، چیزی حدود دویست و پنجاه تا سیصد دلار، ظرف پنج ماه افزایش قیمت پایه جهانی بوده، یکی از دلایل افزایش قیمت آن بازار چین بوده یعنی چین بهر حال قوانین و مقرراتی که جدیداً بر اساس ممنوعیت استفاده از ضایعات و این‌ها باعث شد که قیمت‌های جهانی بسیار بالا رفت، در این چهار ماه گذشته یعنی هفته ای نبوده که ما سی دلار پنجاه دلار افزایش قیمت بر محصولات پلی اتیلن روی دنیا نداشته باشیم، بلا استثنا یعنی تمام گرید ها، فقط بحث پایب نیست، یعنی یک چیزی شما حداقل بیست و پنج تا سی درصد افزایش قیمت را در تمام محصولات پلی اتیلن دنیا دیدید، یک اعتقادی هست می گویند پایب بزند جلوگیری بشود از خروج ارز، چه فرقی دارد، من ایکس فایو بزنم، می‌فروشم ارز می‌آورم درکشور، از آن طرف من نمی‌توانم واقعاً جوابگوی نیاز صنایع پایین دست لوله و پلی اتیلن کشور باشم این واقعاً یک بحث است، ما خودمان علاقه داریم، ولی ا مشکلات و مسائل زیادی وجود دارد ، ما یک سری تغییرات اساسی هم در تجهیزات دادیم در یک سری واحد اچ دی انجام دادیم تا بتوانیم این را به صورت همین هفتاد هشتاد هزار تن بتوانیم تولید کنیم و الان بچه‌های ما دارند روی آن کار می‌کنند ما اگر برویم گرید پایپ را شروع کنیم ، دقیقاً سی روز توقف داریم که این خودش ضرر و زیانش هم در بعد ملی خیلی بالا است، هم به لحاظ خود مجموعه ما که یک بنگاه اقتصادی است، من اعتقادم این است بالاخره دوستان اگر قرار است بحث حمایت لوله و پلی اتیلن کشور حمایت بشود آن سازوکارهایی که باید برایشان باشد در بحث واردات مستمر آن‌ها مهیا بشود و بالاخره یک تولید کننده تأمین پایدار و همیشگی یکی از اصول اصلی آن است، تولید کننده به صورت پایدارتأمین نشود، قطعاً نمی‌تواند کار کند و نمی‌تواند قرارداد ببندد.

به نظرم با سازوکارهایی که دولت دارد باید بالاخره حمایت بشود، لوله پلی اتیلن واقعاً‌تعارف ندارد، بحث‌های خیلی کلانتر و ملی تری ما به اسم خشکسالی، بحران آب درکشور داریم، که این‌ها وقتی نگاه کنی اینقدر ارزش داردکه ارزمبادلاتی را برایش آزاد کنند.

خانم مهندس کیمیایی:  من دو مورد مطرح کنم یکی در خصوص ارز یکی در مورد تعرفه. ما کلاً مصرف کشورمان بین سیصد و پنجاه تا چهارصد هزار تن است، مصرف پلی اتیلن که تولید لوله پلی اتیلن در کشور، از این سیصد و پنجاه تا چهارصد هزار تن، سیصد هزار تن آن مواد پتروشیمی آن در داخل تولید می‌شود ، پارسال پلی اتیلن گرید لوله ، شصت هزار تن وارد شده که کل سال شصت هزار تن بوده و نه ماهه امسال شانزده هزار تن است که پارسال نه ماهه ، چهل و شش هزار تن بود که تقریباً 30% کاهش پیدا کرده است. از آن طرف کاهش صادرات آن را داشتیم ما نه ماهه 95  سی و سه هزار تن پلی اتیلن پایب صادرات داشتیم و امسال این آمار شده 17000 تن یعنی 50% کاهش داشتیم.

ما سال نود و سه تیرماه نود وسه که آقای خسروتاج ابلاغیه داد با ارز آزاد بشود، درست است تبعات منفی داشت اما یک سری تبعات مثبت هم داشت نباید نادیده گرفته بشود، این که به میزان قابل توجهی میزان تقاضا آمد پایین و یک موردی که همیشه همه دنبال آن هستیم این است که اختلاف قیمت بین بورس و بازار آزاد نباشد که نه رانتی ایجاد بشود و نه دلال بازی بشود. در همان سال من یادم است ، آقایان پتروشیمی بورس هم قطعاً بهتر از من یادشان است متانولی که در قیمت وتولید آن هیچ وقت مشکل در کشور نداشتیم تا قبل از این بخشنامه 50% اختلاف قیمت بین بورس و بازار بود. آن موقع وارداتش ارز مبادله ای بود و ‌تا دوسال ارز آن مبادله ای بود، مرداد 95 آقای نعمت زاده ، کل فصل 39 را ارز مبادله ای کردند ، اعم از کالایی که مشابه داخلی داشته باشد یا نداشته باشد که پیرو آن تصمیم ما بارها شاید با بانک مرکزی مکاتبه کردیم، چند تا تعرفه از جمله پلی اتیلن پایب که ارزش متقاضی است را به مبادله ای برگردانند .

علی رغم اینکه یک سال و نیم است ما پیگیر هستیم آخرین نامه‌اش فکر می‌کنم یک هفته پیش بود به انجمن هم فکس کردیم، نامه ای با امضای آقای شریعتمداری زدیم به آقای سیف ، که ارز آن را برگرداندیم ،منتها ما زورمان نرسید شاید سازمان برنامه و بودجه بتواند.

مهندس محسن جمالیان : این که خانم کیمیایی می‌فرمایید در سال گذشته ما در نه ماهه اول ، چهل و پنج هزار تن واردات داشتیم ، همه ارز مبادله ای بوده و امسال اگر شده شانزده هزار تن بدلیل عدم وجود ارز مبادله ای بوده است.

خانم کیمیایی : ما الان هم اگر درکتاب مقررات صادرات واردات را ببینیم، تعرفه ای تحت عنوان پلی اتیلن گرید لوله پنج درصد است و این سالهای سال هیچ تغییر نکرده، پنج درصد بوده، حالا هم شرکت‌ها از همین تعرفه می‌بردند که مورد بحث بودکه ارز آن متقاضی شده است. چند ماه پیش گمرک به تشخیص خودش آمد این را خود پلی اتیلنی که وارد می‌کنند تشخیص داد این پلی اتیلن گرید لوله نیست ، بلکه کامپاند است، ب زیر مجموعه تعرفه کامپاند برد که 15% شده است.

 توجیه گمرک این بود، چون مشکی است بنابراین با دوده و رنگ قاطی شده، دیگر آن پلی اتیلن خالص نیست ، یعنی از یک طرف ارز متقاضی شد، از این طرف آمد در تعرفه ای که تازه افزایش تعرفه پیدا کرد و از 10 به 15% اما با این وجود ما آمدیم به گمرک پیشنهاد هشت رقمی جدید دادیم.

ولی گمرک از ما یک سری اطلاعات خواست که ویژگیهای این کامپاند چیست که منعکس کردیم به انجمن لوله که ویژگیها را به ما اعلام کند و ما به گمرک بگوییم که تعرفه اش هشت رقمی شود.

مهندس محسن جمالیان : ما چرا فقط در بحث قیمت‌های جهانی می‌بینیم، چرا رفتار های دیگر هم جهانی نمی‌بینیم شما ببینید شرکت بروج و شرکت باذل  به تولیدکنندگان داخلی خودشان چه جوری جنس را می‌فروشند، ببینید در حداقل ده تا کارخانه در آلمان رفتم ، کارخانه در امریکا و کانادا رفتم ، همه‌شان سیلو دارند و این بونکرها می‌آیند وصل می‌کنند موادشان را تخیله می‌کنند می‌روند سر ماه صورت می‌فرستند با چه شرایطی با هم به توافق رسیدند. ماباید  همه رفتار و کردارمان را بین المللی کنیم ، حتی الان آقای جهرمی اشاره داشتند در فرمایشات خود که ما اگر بخواهیم مدت دار بفروشیم باید باز بر اساس روز بفروشیم، اینطور که برداشت من از فرمایشات ایشان این بود، یعنی باز اگر من یک جنسی می‌خواهم بخرم، بگویم امروز به من بده سه ماه دیگر پولش را بر مبنای روز می‌دهم ، در صورتی که این نبوده، در همین پتروشیمی این نبوده یک و دو دهم، یک و نیم درصد کارمزد ماهانه  می‌گرفتند ،

قراردادهای بلند مدت تبعات خاص خودش را دارد.

ما یک صنعتی هستیم که در واقع پول آن را دولت باید پرداخت بکند، یعنی مشتری‌ام دولت است، یعنی این جنس هر چه گران‌تر بشود، هزینه آن را دولت دارد پرداخت می‌کند.

بازار ، بازارگردان می‌خواهد ما کاری که اخیراً می‌کنیم، انبار پذیرش کردیم که محصول خریداری بشود برود در انبار و از انبار خرده فروشی صورت بگیرد، انبار شرکت بازرگانی پتروشیمی که الان می‌تواند بار به انبار اضافه بشود و فرایندهایش را با دوستان جلو می‌بریم و این کار انجام بشود ، یک بحث دیگر نه فقط در این محصول که کلاً در مواردی که نیاز است بازار با واردات تأمین بشود ، متولی آن مشخص نیست، یعنی بارها حتی در شورا هم بحث کردیم، برای اینکه از یک طرف این‌ها می‌گفتند ما بیاوریم ، شاید عرضه کننده بیاید آن موقع تولید کند جنس ما روی دست ما بماند، آنجا شورا گفت شما یک برنامه بدهید شما چه زمان‌هایی وارد می‌کنید من هم آنجا می گویم عرضه کننده بیشتر از این عرضه نکند، یا برنامه عرضه کننده را فیکس می‌کنیم که یک دفعه عرضه کننده با بازارسازی آن باعث نشود ، جنس وارداتی شما به مشکل بخورد و بعد سلف بفروشید در بورس اول بفروشید بعد جنس را بردارید بیاورید. بازار خلاصه یک متصدی می‌خواهد ، نکته بعد در مورد مواردی که در بورس قبول مقررات است و تقاضای ما کنترل می‌شود ، بله خود دوستان با هم می گویند ما یک ارز اولیه می‌گذاریم کسی بیشتر از آن وارد نشود یا سقف خرید می‌گذاریم روی هر مشتری کارهایی که التهاب می‌رویم نوع آن صد تن دویست تن نخرد، یعنی کنترل‌هایی انجام می‌دهیم که آن تقاضای کاذب دفع بشود، یک مشکل دیگر کل بازار پتروشیمی الان دچار آن هست و آن 9% ارزش افزوده مناطق آزاد است، ببینید مناطق آزاد چون 9% ارزش افزوده نمی‌دهند ، زمانی که دو طرف داخل منطقه هستند، آن می‌تواند بیاید با رقابت بیشتری جنس را بخرد ، بعد بار را در سرزمین اصلی می‌فروشد، چون گمرک‌های منطقه آزاد این را رصد نمی‌کنند که چه جوری ثبت شده است. ما یک چیزی فراتر از وظیفه خودمان بسیاری ازآن شرکت‌ها را بسته ایم گزارشات پول شویی آن‌ها رد شده است.

پیشنهاد مااین است که این 9% ارزش افزوده در مناطق آزاد از آن‌ها گرفته بشود، در صورتی که صادراتی که کردند، یا سایر مدارکی که آوردند بازپرداخت بشود ، در غیر این صورت بازار با مشکل مواجه خواهد شد.

در مورد مسئله فروش اعتباری ، ما امسال کاری را با بانک ملت شروع کردیم ، از مشتری ها لیستی دادیم به بانک ملت ، براین اساس که این‌ها در بورس این پنج ساله سابقه خریدشان این است که 10% اول خود مشتری پرداخت کند، مابقی را بانک پول به مشتری نمی‌دهد به حساب بورس می‌ریخت 90% را تسویه می‌کرد، ولی در این فرایند پروسه بانکی یا شرکت‌ها ، خیلی‌هایشان ضمانت‌هایشان مشکل دار بود، سطح تعهداتشان، فرمول‌ها به یک سری مشکلات خوردند.

در مورد رقابت‌ها از مهرماه تا هفته گذشته ما سه هفته رقابت متوسط آن 13و15و12%داشتیم که 21مهر،28مهر و 5آبان رقابت بوده ، بعد دوباره رقابت‌ها کاهش پیدا کرد، دو سه هفته روی پایه بوده حتی یک مقدار مازاد عرضه هم وجود داشته است، در دو هفته آخر دیماه، با توجه به اینکه امیر کبیر و شازند مشکل خوردند و مجدد در مدار نیستند ، این رقابت دارد افزایش پیدا می‌کند و با توجه به افزایش نرخ ارزی که هست و پیش بینی افزایش ، قیمت‌ها و رقابت‌ها افزایش خواهد یافت،

مهندس یعقوبی مدیر عملیات بورس کالا : اتفاقاً باید این واقعیت‌ها را نشان بدهند، در بعضی از این موارد شما نکاتی که در جلسه مطرح شد، کاملاً مشخص است، شما تصمیم گیری در واردات می‌کنید تأثیرش را روی تقاضا می‌گذارد، عرضه کم می‌شود تأثیرش را روی تقاضا می‌گذارد، این‌ها یک بحث‌های خارج از سیستم بورس ممکن است اتفاق بیافتد که تأثیر خودش رادارد ، دربحث فروش اعتباری ،ما همین الان که خدمت شما هستیم هم فروش LC داریم، مشروط بر اینکه عرضه کننده‌ در خواست بکند عرضه اعتباری آن را بگذارد، همین الان مبارکه دارد LC سه ماهه دارد عمل می‌کند و یا همین الان پتروشیمی با LC ما دارد عمل می‌کند، منتها در بعضی محصولات وقتی شرایط متفاوت می‌شود، فروشنده کالایی که پول نقد می تواند بگیرد ، هیچ وقت نمی‌آید به سمت فروش LC و باید بپذیریم که واقعیت بازار این است.

یک بحث فروش قراردادهای بلند مدتی که اخیراً دستورالعمل آن به تصویب شورا رسیده که آن را ما طبق فرمولی هست که در همه جای دنیا، بر اساس یک فرمول مشخصی اعلام می‌کند، شما یا آن فرمول را می‌پذیری یا نمی‌پذیری، این بحث قرارداد بلند مدت است یعنی این دو تا تفکیک بشود.

نکته بعدی بحث پیشنهادی که دوستان دادند در بحث بهین یاب ،ببینید واقعیت موضوع این است بالاخره باید آن بحث رصد شرکت های بهین یاب انجام بشود، بهترین رصد معمولاً آن‌هایی است که بالاخره گزارشات سه ماهه که برای مالیات داده می‌شود ، مبنای برخی محصولات که با تنش مواجه است مثل همین بعضی کالاها که اینجا اتفاق می‌افتد، ما در مصوبه ستاد نظرسنجی یارانه ها که سال 90 داده شده بخش بندی شده، بحث مدیریت تقاضا را وزارت صنعت معدن تجارت متولی آن بوده است ، روی این قضیه این راهکار رابا کمک خود انجمن می‌دانند این شرکت ها که آمدند، پروانه هم داشتند ، آمدند و نخریدند ، مجوزهای این‌ها را ابطال کنند، چون ما طبق سامانه ای که به وزارت صنعت لینک هستیم عملاً طبق همان این اطلاعات را می‌گیریم بنابراین این واژگونی این‌ها ، طبق این مقررات می‌تواند کمک کند به این شرکت‌هایی که خیلی این روند تقاضا مشکل برای آن ایجاد نشود.

یک نکته آخر من خدمت شما بگویم، خود دولت بالاخره بحث گندم و این‌ها بوده ، معمولاً قیمت بورس را به عنوان قیمت مبنا قبول می‌کند این را به عنوان مبنا ، ما به التفاوت بخواهد در گندم بدهد از آن استفاده می‌کند، چه اشکالی دارد ما در بحث قراردادهای که خودمان داریم واقعاً با همین شرایط قیمت را، تاریخ‌های مختلف و اطلاعات آن را کامل می‌توانید در اختیار شما بگذاریم می‌توانید متوسط ماهانه بگیرید، شرایطی بگیرید که دوستان در قراردادهایشان ضرر نکنند، یعنی این را فیکس نکنید چون واقعیت این است که با روند تغییر قیمت جهانی قیمت ارز ما نمی‌توانیم قیمت را ثابت نگه داریم ، چون هر جا ما ثابت نگه داریم یا صادرات می زند بالا یک رانتی ایجاد می‌شود واقعیتش این است الان چون داریم با قیمت جهانی حرکت می‌کنیم ما آن حرکتمان می‌توانیم قراردادهایی که وجود دارد با این مضمون باشد که بر اساس متوسط قیمت‌های خود بورس هم به عنوان مبنا قرار بگیرد، اینطوری نه دوستان ضرر می‌کنند نه دولت ، چون اگر قیمت افت کند، شما یک قرارداد ثابتی بستی بالاتر از دولت و دولت ممکن است ضررکند و یا اگر قیمت برود بالا، دوستان ممکن است ضرر کنند، این به نظرم خیلی می‌تواند کمک کند.

 پایان بخش دوم